طبق تحقیقات اخیر، پیش‌بینی‌شده است که تا سال 2040، 95 درصد از تمامی خریدها به‌صورت آنلاین صورت می‌گیرد. همچنین بر اساس یافته‌های پژوهشی دیگر، انتظار می‌رود که تا پایان سال 2020 فروش تجارت الکترونیک جهانی (از 3/2 میلیارد دلار در سال 2017) به 5/4 میلیارد دلار برسد. رشد سریع صنعت تجارت الکترونیک و افزایش میزان سفارش‌های آنلاین، کسب‌وکارها را بر آن داشته تا به تمامی جنبه‌های زنجیره تامین خود، علی‌الخصوص لست مایل، توجه ویژه‌ای داشته باشند. در واقع، لست مایل دلیوری، نوعی تمایز کلیدی است که یک کسب‌وکار را نسبت به سایرین متمایز می‌کند.
لست مایل دلیوری (Last Mile Delivery) چیست؟
سفر یک محصول از کارخانه تولید آن آغاز شده و در مقصد نهایی (موقعیت مکانی مشتری و یا خرده‌فروشی) به پایان می‌رسد. این فرایند شامل مراحل مختلفی نظیر برداشت کالای نهایی، انتقال آن از یک هاب به هابی دیگر و یا از یک مکان به مکانی دیگر تا زمانی که آن کالا به مقصد نهایی برسد، است. آخرین مرحله فرایند، یعنی زمانی که نماینده تحویل محصول آن را از آخرین هاب تحویل می‌گیرد و سپس آن را درب منزل مشتری به او تحویل می‌دهد، به‌عنوان لست مایل دلیوری شناخته می‌شود. در واقع این مرحله، فرایندی حیاتی و پیچیده برای کل زنجیره تامین و مدیریت لجستیک است.
مشکل لست مایل چیست؟
چنانچه تابه‌حال وضعیت بسته‌ای را به‌صورت آنلاین و آنی ردیابی کرده باشید و مشاهده کنید که بسته در وضعیت «در حال تحویل» قرار گرفته است، احتمالا متوجه ناکارآمدی لست مایل شده‌اید. چرا که مرحله نهایی حمل‌ونقل معمولا شامل توقف‌های متعدد با مقیاس‌های زمانی کوتاه است. در مناطق روستایی، نقاط تحویل در طول یک مسیر خاص ممکن است چندین مایل از هم فاصله داشته باشند و تنها یک یا دو بسته در هر یک از آن‌ها تحویل داده شود. در شهرها نیز وضعیت بهتر نیست؛ زیرا باوجوداینکه در یک مکان خاص نقاط تحویل زیادی در مجاورت یکدیگر قرار دارند اما ترافیک سنگین حاضر در شهرها سبب تاخیر در ارسال سفارش‌ها می‌شود.
اهمیت لست مایل دلیوری
لست مایل دلیوری بخش مهمی از فرایند مدیریت زنجیره تامین لجستیک کامل است. عملیات لجستیکی لست مایل بهینه و کارآمد، می‌تواند به کسب‌وکارها کمک کند تا وجهه خوبی از خود ایجاد کنند، سودآوری را افزایش دهند و اعتماد مشتری را به‌دست آورند. بیایید کمی عمیق‌تر به موضوع نگاه کنیم. این روزها، آنچه که یک خریدار آنلاین از یک فروشگاه انتظار دارد، تحویل هرچه سریع‌تر محصول، تسهیل در برقراری ارتباط با مامور ارسال، ردیابی و پیگیری سفارش و ارائه روشی جهت به‌اشتراک‌گذاری بازخورد خود نسبت به محصول است. کسب‌وکاری که تمام این موارد را ارائه دهد، از بیشترین شانس برای جلب اعتماد و وفاداری مشتری برخوردار می‌شود. بااین‌حال، ارائه تمامی این سرویس‌ها تنها با بهینه‌سازی عملیات لست مایل دلیوری و از طریق یک پلتفرم فناوری محور امکان‌پذیر است.
چگونه می‌توان لست مایل دلیوری را مدیریت کرد؟
لست مایل دلیوری می‌تواند به‌وسیله یک تیم مدیریت تحویل داخلی و یا برون‌سپاری آن به یک شرکت تدارکات شخص ثالث (3PL) صورت گیرد. کسب‌وکارهایی که دارای منابع، بودجه، زیرساخت و زمان کافی باشند مورد اول را انتخاب می‌کنند. بااین‌وجود، این روزها اکثر کسب‌وکارها ترجیح می‌دهند گزینه دوم را انتخاب کنند، یعنی برون‌سپاری خدمات تحویل به یک شرکت ارائه‌دهنده خدمات لست مایل. چنین شرکت‌هایی دارای تجربه و تخصص قابل‌توجهی در امر مدیریت تحویل هستند و به کسب‌وکارها از بابت تحویل محصول با هزینه کنترل‌شده، به‌موقع و جلب رضایت مشتری، اطمینان خاطر می‌دهند. علاوه بر این، کسب‌وکارها می‌توانند چالش‌های مربوط به تحویل را فراموش کرده و بر سایر عملیات‌های تجاری خود تمرکز کنند. ارائه‌دهندگان خدمات لست مایل دلیوری، بسته به نوع سرویس لجستیکی که ارائه می‌دهند، بر روی مدل‌های کسب‌وکار مختلفی کار می‌کنند. هر کسب‌وکار می‌تواند مدلی را انتخاب کند که مطابق با نیازهای منحصربه‌فرد آن باشد.
چالش‌های لجستیک لست مایل دلیوری و راهکارهای فناورانه که سبب کاهش هزینه‌ها در مایل نهایی می‌شوند. ازآنجایی‌که مصرف‌کنندگان به طور فزاینده برای رفع تمام نیازهای خرید خود به تجارت الکترونیک روی می‌آورند، انجام سریع و توزیع خریدها نه‌تنها مزیت نیست، بلکه نوعی الزام است که از هر تجربه خرید آنلاین انتظار می‌رود. در نتیجه، کسب‌وکارها در راستای توسعه فناوری‌های جدید و مدل‌های آزمایشی زنجیره تامین برای افزایش حجم بسته‌ها، تسریع تحویل و رضایت مشتریان با یکدیگر رقابت کرده و همزهان برای کاهش هزینه‌ها نیز تلاش می‌کنند. متاسفانه، یکی از بزرگ‌ترین هزینه‌ها و چالش‌های آن‌ها، لست مایل دلیوری است.
لست مایل دلیوری مستلزم صرف هزینه قابل‌توجهی است. نتایج حاصل از یک مطالعه آنلاین نشان می‌دهد که این موضوع تا 53٪ از کل هزینه حمل‌ونقل را شامل می‌شود. مدیریت ضعیف عملیات لست مایل یکی از دلایل اصلی افزایش هزینه تحویل است. بااین‌وجود، هزینه بالا تنها مسئله مرتبط با بخش نهایی حمل‌ونقل نیست. برخی دیگر از چالش‌های اساسی که خرده‌فروشان و فروشگاه‌های آنلاین با آن‌ها دست‌وپنجه نرم می‌کنند عبارتنداز:
- شفافیت عملیاتی ضعیف
- ناتوانی در پیگیری سفارش‌ها در زمان واقعی
- هزینه تحویل بالا
- ناتوانی در تحویل به‌موقع سفارش‌ها
- تجربه مشتری ضعیف
- تسریع فرایند تحویل سفارش
- تکنولوژی‌های منسوخ شده جهت مدیریت عملیات تحویل
- برنامه‌ریزی ناکافی
نرم‌افزار لست مایل دلیوری
تغییر در عادات خرید مصرف‌کنندگان و انتظارات تحویل به همراه پیشرفت‌های سریع و مداوم تکنولوژیکی در صنعت زنجیره تامین، هر کسب‌وکاری را ملزم می‌سازد تا استراتژی‌های مدیریت لست مایل دلیوری خود را بازسازی نمایند. استفاده از راهکارهای لست مایل دلیوری یکی از راهکارهای امکان‌پذیر و شدنی است که می‌تواند به دستیابی استانداردهای جدید تحویل، بهبود کارایی عملیاتی و جلب رضایت مشتری کمک کند. حال بیایید ببینیم چگونه می‌توان به موارد فوق دست‌یافت. راهکارهای لجستیکی لست مایل دلیوری، عمده فرایندهای تحویل را دیجیتالی می‌کنند و این امر باعث ازبین‌رفتن یا کمتر شدن تعداد خطاها و شفافیت ۱۰۰٪ همه عملیات‌ها می‌شود. علاوه بر این، نرم‌افزار لست مایل دلیوری تکمیل به‌موقع هریک از تحویل‌ها و دقت در خروجی را نیز تضمین می‌کند. این نرم‌افزار از فناوری‌هایی نظیر هوش مصنوعی، یادگیری ماشین، کلان‌داده‌ها و غیره برای ارائه نتایج دقیق و خودکارسازی فرایندهای تحویل، کاهش هزینه‌های تحویل و بهبود تجربه مشتری بهره می‌گیرد.
اکثر نرم‌افزارهای لست مایل دلیوری دارای ویژگی‌هایی مانند ارسال خودکار، برنامه‌ریزی و بهینه‌سازی مسیر، ردیابی آنی، استفاده از ظرفیت خودرو، برنامه‌ریزی مسیر پویا، زمان تقریبی رسیدن (ETA، (estimated time of arrival))، زمان‌بندی مجدد تحویل، گواهی الکترونیکی تحویل (ePOD، (electronic proof of delivery))، تحویل بدون تماس (Contact-less delivery)، ارسال بازخورد در مورد تحویل، و سایر موارد برای ساده‌سازی و بهینه‌سازی فرایند تحویل هستند. سایر ویژگی‌های این نرم‌افزار عبارتنداز:
- ارسال خودکار زمان خدمت و کاهش هزینه نیروی کار
- برنامه‌ریزی مسیر خودکار جهت کاهش زمان تحویل
- هشدارها و اعلان‌های تحویل فوری
- گزارش‌ها و تجزیه و تحلیل‌ها در راستای بهبود فرایندهای کسب‌وکار
- برنامه اختصاصی راننده برای کمک به رانندگان در مدیریت مسیرها
- امکان ارائه گواهی الکترونیکی تحویل برای تحویل‌های بدون تماس
مزایای اتوماسیون لست مایل دلیوری
خودکارسازی فرایندهای لست مایل دلیوری با ادغام راهکارهای لست مایل دلیوری می‌تواند در موارد زیر به کسب‌وکارها کمک کند:
- مدیریت اثربخش و بی‌دردسر سفارش‌ها
- برنامه‌ریزی مسیر و بهینه‌سازی خودکار
- ردیابی آنی
- مدیریت ناوگان
- بهره‌برداری از منابع
- بهینه‌سازی سرعت تحویل
- کاهش هزینه تحویل
- تحویل بارها به مشتری در اولین ارسال
- رضایت مشتری
علاوه بر این، می‌تواند به افزایش بهره‌وری و سودآوری، افزایش نرخ موفقیت تحویل و بهبود عملکرد راننده کمک نماید.
ویژگی‌های ضروری نرم‌افزار لست مایل دلیوری
بر اساس گزارش‌های آنلاین، بازار لست مایل دلیوری با نرخ رشد مرکب سالانه 9 درصد درحال‌رشد بوده و پیش‌بینی می‌شود تا سال 2026 دوبرابر شود. این اعداد گواهی بر این موضوع است که اتوماسیون لست مایل دلیوری دیگر یک انتخاب نیست؛ بنابراین نظرتان چیست که یکی از آن‌ها را به‌صورت اختصاصی برای کسب‌وکار خود تهیه کنید؟ اما قبل از انتخاب، بهتر است بدانید که یک نرم‌افزار لست مایل دلیوری باید دارای چه ویژگی‌هایی باشد:
- تفکیک و تخصیص سفارش‌های خودکار
- ارسال خودکار
- برنامه‌ریزی و بهینه‌سازی مسیر دیجیتالی
- ردیابی آنی سفارش
- محاسبه زمان تقریبی تحویل
- گواهی الکترونیکی تحویل
- تحویل بدون تماس
- داشبورد تجزیه‌وتحلیل داده‌ها
- مجموعه‌ای از بازخوردهای مشتری
هزینه لست مایل دلیوری
آیا به هزینه لست مایل دلیوری فکر می‌کنید؟ این موضوع یکی از مهم‌ترین بخش‌هایی است که 53٪ از کل هزینه‌های حمل‌ونقل را تشکیل می‌دهد. مدیریت ضعیف عملیات لست مایل دلیوری ممکن است به‌طور مستقیم بر این هزینه تاثیر بگذارد و زیان بزرگی به کسب‌وکار وارد کند. هزینه‌های تحویل لست مایل را می‌توان به موارد زیر تقسیم کرد:
- هزینه نیروی کار: تقریبا 60٪ از کل هزینه‌های لست مایل
- هزینه سوخت: 10 تا 25 درصد از کل هزینه‌های لست مایل
- هزینه تحویل منابع: شامل بیش از 20٪ از کل هزینه‌های لست مایل
- هزینه راهکارهای لست مایل دلیوری: شامل 10 تا 15٪ از کل هزینه‌های لجستیک لست مایل
- هزینه معکوس: شامل هزینه‌های مرتبط با بازگشت محصول
- سایر هزینه‌ها: شامل هزینه‌های غیرمنتظره‌ای که به دلیل تاخیر در تحویل، خرابی وسیله نقلیه، بیکاری دستگاه‌ها و موارد دیگر ایجاد می‌شود.
لست مایل دلیوری علاوه بر تجارت الکترونیک، برای سایر مشاغل نیز اهمیت زیادی دارد. مدیریت کارآمد فرایندهای لست مایل دلیوری می‌تواند به رضایت و حفظ مشتری، کاهش هزینه و در نهایت موفقیت کسب‌وکار شما کمک کند. همانند فرست مایل و میدل مایل، لست مایل نیز با چالش‌های مختلفی دست‌وپنجه نرم می‌کند که می‌توان با اتوماسیون و یکپارچگی نرم‌افزار لست مایل دلیوری بر آن‌ها غلبه کرد.
راهکارهای فناورانه جهت بهبود لجستیک لست مایل
با ظهور اقتصاد گیگ (اشتراکی)، بسیاری از مصرف‌کنندگان با مفهوم جمع‌سپاری خدمات محلی از طریق پلتفرم‌های دیجیتالی نظیر Uber، Airbnb و Postmates آشنایی دارند. جمع‌سپاری مبتنی بر مکان برای مصرف‌کنندگان این امکان را فراهم می‌آورد تا درحالی‌که در آپارتمان خود قدم می‌زنند تنها بابا استفاده از یک تلفن همراه، مکانی برای اقامت رزرو کنند، قهوه سفارش دهند، یک تعمیرکار برای تلویزیون پیدا کرده یا برای شخص خاصی گل ارسال کنند. مدل جمع‌سپاری مدتی است که در صنعت حمل‌ونقل، مهمان‌داری و تحویل غذا رایج بوده است. باتوجه‌به هزینه‌های راه‌اندازی پایین، عدم نیاز به دارایی‌های پیچیده و تجربه مشتری خوب، خرده‌فروشان به این مفهوم توجه ویژه‌ای داشته‌اند تا بتوانند مشکلات لست مایل دلیوری خود را کاهش دهند.
با استفاده از فناوری جمع‌سپاری، خرده‌فروشان، شرکای لجستیکی و مصرف‌کنندگان می‌توانند مستقیما با پیک‌های محلی و معمولی که از وسایل حمل‌ونقل شخصی خود برای تحویل کالا استفاده می‌کنند، ارتباط برقرار نمایند. به‌این‌ترتیب شرکت‌ها می‌توانند سفارش‌های آنلاین خود را سریع‌تر به دست مشتریان برسانند و مشتریان نیز می‌توانند سفارش‌های خود را در زمان و مکان موردنظر خود دریافت کنند. آزادی و اختیار تحویل مبتنی بر تقاضا و زمان‌بندی شده همچنین حضور مشتریان در محل را در زمان تحویل تضمین کرده و نیاز به ارسال‌های مجدد را از بین می‌برد. همچنین با وجود یکپارچگی مداوم و بهبود اتوماسیون در سراسر صنایع، به‌احتمال زیاد در آینده نه‌چندان دور شاهد ربات‌های تحویل‌دهنده، پهپادها و وسایل نقلیه خودران نیز خواهیم بود.
منبع
https://www.businessinsider.com/last-mile-delivery-shipping-explained?r=US&IR=T
https://shipsy.io/blogs/last-mile-delivery-automation