با افزایش فروشگاه‌های آنلاین در گیاهان و گسترش علاقه‌مندی به فضای سبز خانگی، بسیاری از علاقه‌مندان به پرورش گل و نهال ترجیح می‌دهند خرید خود را به‌صورت غیرحضوری انجام دهند. در روی دیگر سکه نیز تعداد پرورش‌دهندگان گل و گیاه و فروش اینترنتی آنها هر روز در حال افزایش است!
با این حال، چالش اصلی همچنان بر دوش فروشندگان است! اصول ارسال گل و گیاه با پست باید چگونه باشد؟ آیا نهال چندروزه در مسیر، دوام می‌آورد؟ آیا خاکش نمی‌ریزد؟ آیا برگ‌هایش نمی‌پوسد؟ پاسخ این سوال‌ها وابسته است به نوع گیاه، دقت فروشنده در بستهبندی و روش ارسال انتخاب‌شده.
اما این روند، برخلاف ظاهر ساده‌اش، نیازمند رعایت نکاتی تخصصی در بستهبندی، انتخاب روش حمل و درک صحیح از ویژگی‌های زیستی گیاه است.
نحوه ارسال بسته حاوی گل و گیاه و نهال
برای ارسال بسته حاوی گیاهان، می‌توانید از خدمات تیپاکس استفاده کنید. روش‌های ارسال با تیپاکس متنوع‌اند:
برای برآورد هزینه ارسال، می‌توانید از بخش محاسبه هزینه پستی استفاده کنید.
همچنین برای ارسال گل و گیاه با شرکت پست، نیاز است به صورت حضوری از طریق دفاتر پستی سفارش خود را ثبت کنید.
راهنمای اصولی بستهبندی گل و گیاه برای حمل‌ونقل ایمن
طبق آمار تیپاکس، بیشتر خسارات وارد شده به گیاهان در حمل‌ونقل، ناشی از بستهبندی نامناسب است. این شامل ریزش خاک، خشک‌شدگی، پوسیدگی ریشه یا آسیب‌های فیزیکی به برگ‌ها و ساقه‌ها می‌شود.
بنابراین در بستهبندی گل‌ها و گیاهان برای ارسال، رعایت اصول مشخصی الزامی است تا از سلامت و کیفیت آنها در طول مسیر اطمینان حاصل شود. اما چگونه؟!
| اصل |
توضیح |
| محافظت دمایی |
جلوگیری از آسیب به گیاه بر اثر تغییرات دما |
| ایمنی در حمل |
عدم وجود آب در گلدان برای جلوگیری از نشتی |
| پوشش خاک |
محافظت از خاک در برابر پراکندگی در حین جابه‌جایی |
| برچسب‌گذاری صحیح |
استفاده از برچسب‌های راهنما روی بزرگ‌ترین سطح بسته |
نخستین و شاید مهم‌ترین نکته، محافظت در برابر تغییرات دمایی است. گیاهان زنده، به شدت به نوسانات دما حساس‌اند و ممکن است در اثر سرمای ناگهانی یا گرمای بیش از حد آسیب ببینند.
به همین دلیل، توصیه می‌شود از راهنمای بستهبندی کالاهای فاسدشدنی نیز برای انتخاب نوع پوشش عایق استفاده شود؛ چراکه سازوکار مشابهی برای حفظ دما دارند.
از سوی دیگر، برای جلوگیری از نشت آب، گلدان‌ها و ظروف حامل گیاه نباید حاوی آب باشند. حتی رطوبت اضافی می‌تواند باعث خرابی بسته، لکه روی برچسب‌ها یا رشد قارچ در فضای بسته شود.
به همین دلیل، بهترین روش این است که خاک گلدان مرطوب نباشد و سطح آن با پوشش مناسب، مانند کیسه نایلونی ضخیم یا لایه محافظ گیاهی، پوشیده شود.
برچسب‌گذاری دقیق نیز از جنبه‌های کلیدی در حمل‌ونقل ایمن است. قرار دادن برچسب حمل روی بزرگ‌ترین سطح بستهبندی باعث می‌شود تا مأموران باربری در هر مرحله‌ای از زنجیره لجستیک متوجه نوع حساس بار باشند.
استفاده از برچسب‌هایی با عناوین مشخص مانند "شکننده"، "این طرف بالا" یا "حساس به دما" می‌تواند نقش مهمی در کاهش خطاهای جابه‌جایی ایفا کند.
به طور کلی، هر چه بستهبندی گل و گیاه با دقت و با در نظر گرفتن شرایط حمل‌ونقل طراحی شود، احتمال تحویل سالم و باکیفیت آن به مقصد بیشتر خواهد بود.
آماده‌سازی گل و گیاه برای ارسال پستی چه اصولی دارد؟ + ترفندهای حرفه‌ای
بستهبندی و چیدمان گل و گیاه پیش از حمل‌ونقل، نیازمند رعایت استانداردهایی است که با توجه به نوع گیاه، اندازه، و نحوه ارسال، متغیر خواهد بود.
گیاهانی مانند گل شاخه‌بریده، دسته‌گل، نهال یا گیاهان گلدانی بالغ، هرکدام نیازمند روش‌های خاص بستهبندی برای جلوگیری از آسیب‌دیدن در طول مسیر تا مقصد نهایی هستند. در ادامه با اصول کلیدی برای بستهبندی ایمن‌تر آشنا می‌شوید:
نحوه بستهبندی دسته‌گل
برای جلوگیری از حرکت و آسیب‌دیدن دسته‌گل هنگام حمل‌ونقل، بهتر است گل‌ها را داخل یک جعبه قرار دهید و با استفاده از بندهای کابلی یا نوارهای محکم که به دیواره یا کف جعبه متصل شده‌اند، دسته‌گل را در جای خود ثابت نگه دارید.
درصورتی‌که گل‌ها همراه با گلدان ارسال می‌شوند، گلدان نیز باید درون جعبه به‌خوبی مهار شود. استفاده از جداکننده‌های کارتنی میان گل و گلدان یا سایر بخش‌های بستهبندی، به افزایش ایمنی کمک می‌کند.
اگر گلدان از نوع شکننده باشد، توصیه می‌شود گل‌ها را از آن جدا کرده و گلدان را به‌صورت جداگانه در پوشش پلاستیکی حباب‌دار با ضخامت حداقل ۳ سانتی‌متر بپیچید تا از آسیب‌های احتمالی در طول مسیر جلوگیری شود.
همچنین باید توجه داشت که حمل گلدان دارای آب مجاز نیست، چراکه نشت احتمالی آب می‌تواند به سایر مرسولات آسیب وارد کند.
نحوه بستهبندی نهال
یکی از روش‌های پیشنهادی برای افزایش ایمنی، استفاده از بستهبندی ترکیبی شامل جعبه کارتنی به همراه سینی پلاستیکی داخلی و یک رویه محافظ است.
در این حالت، ابتدا نهال داخل سینی پلاستیکی قرار می‌گیرد، سپس این مجموعه در جعبه کارتنی جای داده شده و با رویه‌ای محکم پوشانده می‌شود. این مدل بستهبندی بیشتر برای نهال‌هایی با ارتفاع کوتاه و برگ‌دار مناسب است و برای نهال‌های بلند چندان کاربردی نیست.
برای محافظت بیشتر از شاخه‌های نهال، استفاده از مش پلاستیکی اطراف آنها توصیه می‌شود. این مش‌ها نقش حفاظتی مهمی در جلوگیری از شکستگی یا آسیب دیدن شاخه‌ها ایفا می‌کنند، خصوصا در مسیرهای حمل‌ونقل طولانی یا پرتنش.
از سوی دیگر، کنترل رطوبت خاک درون سینی پلاستیکی یکی از عوامل کلیدی در حفظ سلامت نهال به شمار می‌آید. در صورتی که خاک بیش از حد خشک باشد، احتمال خارج شدن شاخه‌ها از سینی و آسیب دیدن نهال افزایش می‌یابد. در مقابل، خاک بیش از حد مرطوب نیز می‌تواند به تضعیف دیواره‌های کارتن منجر شود و ساختار بستهبندی را به خطر بیندازد.
در ضمن باید انتظار داشت که در طول مسیر، برخی شاخه‌ها از گیاه جدا شوند و مقداری خاک از سوراخ‌های سینی الک شود. این مسئله بخشی طبیعی از فرایند حمل‌ونقل نهال است و با طراحی صحیح بستهبندی، قابل مدیریت خواهد بود.
در انتها توصیه می‌شود پس از تکمیل فرآیند بستهبندی، جعبه حاوی نهال درون یک کارتن دوجداره قرار داده شود تا از ضربه و آسیب‌های احتمالی محافظت بیشتری به‌عمل آید.
نحوه بستهبندی گیاهان
در زمان حمل گیاهان، ضروری است آنها را به‌خوبی در جای خود ثابت کنید تا از جابه‌جایی درون کارتن جلوگیری شود. حرکت گلدان در حین جابه‌جایی می‌تواند منجر به آسیب‌دیدگی ساقه‌ها و برگ‌ها شود.
برای پیشگیری از این مشکل، پیشنهاد می‌شود از تقسیم‌کننده‌های مقوایی استفاده شود که گلدان را درون جعبه مهار کرده و مانع از تکان خوردن آن می‌شوند.
همچنین توصیه می‌شود پیش از قراردادن گلدان در جعبه، آن را داخل یک کیسه پلاستیکی قرار داده و بخش بالای کیسه را در اطراف ساقه گیاه محکم ببندید.
این کار به جلوگیری از ریزش خاک در طول حمل‌ونقل کمک می‌کند. درصورتی که گیاه فاقد یک ساقه اصلی مشخص است، میتوان از یک ورق کاغذ برای پوشاندن فضای بین برگ‌ها و سطح خاک استفاده کرد و سپس آن را به‌گونه‌ای بست که گلدان در برابر ضربه و خاک‌ریزی محافظت شود.
نحوه بستهبندی گل ارکیده
گل‌های ارکیده به دلیل ساختار ظریف و حساس‌شان، نیازمند بستهبندی ویژه‌ای هستند. هنگام جابه‌جایی تعداد زیادی از این گل‌ها، باید گلدان‌ها را در کارتن‌هایی قرار داد که فضای کافی برای جداسازی آنها فراهم کند؛ چراکه تماس مستقیم بین برگ‌ها و شکوفه‌ها می‌تواند باعث آسیب‌دیدگی آنها شود.
برای افزایش ایمنی، پیچیدن برگ‌ها و شکوفه‌ها در کاغذ محافظ توصیه می‌شود تا از ضربه‌های احتمالی در طول حمل جلوگیری شود.
از طرفی، باید توجه داشت که ارکیده‌ها، گیاهانی گرمسیری هستند و نسبت به سرما بسیار حساس‌اند. به همین دلیل، در صورت حمل‌ونقل به مناطق سردسیر، لازم است بستهبندی به‌گونه‌ای طراحی شود که از گل‌ها در برابر نوسانات دمایی محافظت کند و مانع از آسیب ناشی از سرمای محیط شود.
راهنمای اصولی بستهبندی و ارسال گل به صورت عمده
در فرایند ارسال گل به‌صورت عمده، رعایت اصول دقیق بستهبندی اهمیت زیادی دارد؛ نه فقط برای حفظ تازگی گل‌ها بلکه برای جلوگیری از آسیب‌های احتمالی در مسیر حمل‌ونقل.
جدول زیر و توضیحاتی که در ادامه ارائه می‌دهیم می‌تواند یک راهنمای خوب برای شما باشد:
| موضوع |
جزئیات اصلی |
| ابعاد استاندارد جعبه‌ها |
حداکثر ۹۷ سانتی‌متر طول، ۶۶ سانتی‌متر عرض، ۶۱ سانتی‌متر ارتفاع |
| نوع جعبه پیشنهادی |
کارتن‌های راه‌راه با چسب مقاوم به رطوبت |
| وزن مجاز هر بسته |
حداکثر ۶۸ کیلوگرم (شامل گل‌ها، بستهبندی و مواد خنک‌کننده) |
| مدت زمان پیشنهادی بستهبندی |
حداقل ۳۰ ساعت |
| توصیه مهم |
اجتناب از ارسال در ایام تعطیل |
انتخاب ابعاد مناسب برای جعبه اهمیت زیادی دارد. اندازه بهینه برای کارتن‌های تلسکوپی باید به‌گونه‌ای باشد که طول آن کمتر از ۹۷ سانتی‌متر، ارتفاع آن تا ۶۱ سانتی‌متر و عرض آن حداکثر ۶۶ سانتی‌متر باشد تا هم از نظر حجم حمل‌ونقل بهینه شود و هم از آسیب‌دیدگی جلوگیری گردد.
برای تثبیت گل‌ها داخل جعبه، استفاده از گیره‌ها یا نوارهای کناری توصیه می‌شود. این ابزار مانع از جابه‌جایی دسته‌های گل در مسیرهای طولانی می‌شوند.
نکته‌ای که از تجربه‌ی ما در حمل بار به مناطق مرطوب به دست آمده، این است که باید از کارتن‌هایی استفاده شود که با چسب مقاوم به رطوبت ساخته شده‌اند. چراکه وقتی جعبه‌ها پیش از حمل خنک می‌شوند، تغییرات دمایی و رطوبتی می‌توانند استحکام چسب‌های معمولی را کاهش دهند و به آسیب در ساختار بستهبندی منجر شوند.
همچنین برای محکم کردن جعبه‌ها، نوارچسب‌های صنعتی گزینه‌ی بهتری نسبت به تسمه یا نخ هستند. تسمه‌ها ممکن است در طول مسیر شل شوند و نخ نیز در بسیاری از موارد باعث تغییر شکل جعبه خواهد شد.
از منظر وزنی، طبق استانداردهای شرکت‌های بینالمللی، حداکثر وزن ناخالص هر بسته نباید از ۶۸ کیلوگرم بیشتر شود. این وزن شامل گل‌ها، مواد بستهبندی و هرگونه مواد خنک‌کننده است. بستهبندی برای حداقل ۳۰ ساعت، به عنوان یک معیار ایمن برای حفظ کیفیت گل‌ها در مسیرهای متوسط تا طولانی شناخته می‌شود.
نکته: تجربه ثابت کرده که ارسال گل و گیاهان زینتی در ایام تعطیل (که فرآیندهای گمرکی یا توزیعی دچار کندی می‌شوند) احتمال آسیب یا تاخیر در تحویل را بالا می‌برد. توصیه می‌شود ارسال‌ها حتما با برنامه‌ریزی دقیق و خارج از بازه‌های تعطیلی صورت بگیرند.
چگونه بستهبندی گل و گیاه را به درستی مهر و موم کنیم؟ (تکنیک‌های حرفه‌ای)
مراحلی که در ادامه توضیح خواهیم داد، نه‌تنها از آسیب‌دیدگی محصولات جلوگیری می‌کند، بلکه از بروز تأخیرهای ناشی از مشکلات در خواندن اطلاعات بسته نیز می‌کاهد.
طبق راهنمای حمل‌ونقل FedEx، یکی از دلایل رایج برگشت یا توقف بسته‌ها در مسیر، قرارگیری نادرست برچسب‌های آدرس روی بسته‌بندی‌هاست!
| مرحله |
توضیحات |
| نوع نوار چسب |
حداقل سه نوار چسب پلاستیکی حساس به فشار با عرض حداقل ۵ سانتی‌متر |
| محل چسب‌کاری |
روی لبه‌ها و درزهای بالا و پایین جعبه به‌صورت کامل |
| تکنیک بستن |
استفاده از روش "H taping" برای تثبیت کامل کارتن |
| آماده‌سازی کارتن |
بستن درب‌های کوچک و سپس درب‌های بزرگ به‌صورت منظم |
| بررسی پیش از بستهبندی |
حذف یا مخدوش کردن برچسب‌های قدیمی آدرس |
| محل الصاق برچسب‌ها |
در یک سمت مشخص، به‌صورت صاف و بدون خمیدگی |
| موقعیت لیبل اصلی |
روی بزرگ‌ترین سطح بالایی بستهبندی |
در فرایند آماده‌سازی بستهبندی برای ارسال گل و گیاه، یکی از نکات کلیدی، اطمینان از بستهبندی ایمن و منظم است تا از آسیب‌های احتمالی در مسیر حمل‌ونقل جلوگیری شود.
استفاده از نوار چسب‌های پلاستیکی حساس به فشار (Pressure-sensitive tape) با عرض حداقل ۵ سانتی‌متر، به‌صورت سه‌تایی در بالا و پایین کارتن، پایه‌ای‌ترین مرحله برای این کار است.
استفاده از روش H taping بهترین نتیجه را از نظر پایداری ساختاری و جلوگیری از بازشدن ناگهانی بسته‌ها دارد. این تکنیک شامل چسباندن نوارها به شکل حرف H انگلیسی روی درزهای مرکزی و لبه‌های کناری است.
قبل از آغاز چسب‌کاری، ابتدا درب‌های کوچک‌تر کارتن را به سمت داخل تا کرده، سپس درب‌های بزرگ‌تر را به همان ترتیب خم و فرم دهید. در ادامه با استفاده از نوار چسب، همه بخش‌ها را کاملا فیکس و محکم کنید.
نکته‌ای که اغلب نادیده گرفته می‌شود اما در تجربه‌های ارسال تفاوت بزرگی ایجاد کرده، بررسی دقیق کارتن پیش از بستهبندی است. برچسب‌های آدرس قبلی روی جعبه می‌توانند باعث اشتباه در مسیر ارسال شوند؛ بنابراین، یا باید آنها را کامل جدا کرد یا رویشان خط کشید.
یکی از اشتباهات رایج، چسباندن برچسب‌های اطلاعاتی به صورت کج، روی لبه‌ها یا حتی پیچاندن آنها در گوشه‌های بسته است. چنین اقداماتی می‌توانند باعث اسکن ناقص یا اشتباه در خواندن اطلاعات شوند. برچسب‌های حمل‌ونقل باید روی یک سمت صاف بسته، بدون خمیدگی یا تماس با درز قرار داده شوند.
نکته: ما در تیپاکس توصیه می‌کنیم که لیبل اصلی حاوی مشخصات گیرنده را روی سطح بزرگ‌تر و بالایی کارتن بچسبانید تا هم قابل رویت باشد و هم اسکن آن در سیستم‌های خودکار لجستیکی به‌درستی انجام گیرد.
6 نکته تجربی کمتر شناخته‌شده در بستهبندی و ارسال گیاهان
در فرایند بستهبندی و ارسال پستی گل، گیاه و نهال، رعایت نکات اصلی مانند استفاده از کارتن محکم یا فیکس‌کردن گلدان ضروری است.
اما نکات ظریفی هم وجود دارند که شاید در نگاه اول بی‌اهمیت به نظر برسند، ولی به‌مرور و با تست‌های واقعی، مشخص می‌شود که همین جزئیات تفاوت بین یک مرسوله موفق و یک گیاه آسیب‌دیده را رقم می‌زنند.
در ادامه به برخی از این نکات می‌پردازم که بر اساس تجربه شخصی و منابع معتبر خارجی گردآوری شده‌اند.
زمان‌بندی ارسال (روزهای شنبه تا دوشنبه)
در اولین هفته‌های ارسال، به‌صورت تصادفی مرسولات را در روزهای مختلف پست می‌کردم. اما به‌مرور متوجه شدم که ارسال در آخر هفته (پنجشنبه یا جمعه) معمولا باعث می‌شود بسته در انبار پست بماند و تا دوشنبه هفته بعد تحویل داده نشود. در نتیجه، ریشه بسیاری از گیاهان دچار پوسیدگی یا خشک‌شدگی شد.
استفاده از نوار هشدار «حاوی گیاه زنده»
در مواردی که روی جعبه از برچسب «حاوی گیاه زنده» یا «شکستنی» استفاده کردم، احتمالا برخورد ماموران پستی محتاطانه‌تر بوده، چون درصد گیاهان آسیب‌دیده به‌طور محسوسی کاهش یافت.
من یک برچسب داشتم که روی یک طرف کارتن می‌چسباندم، و محتوای آن حاوی این جمله بود: "پستچی عزیز لطفا توزیع این مرسوله را در اولویت قرار دهید تا سرما و گرما یک موجود زنده را تلف نکند."
عدم استفاده از نایلون چسبان یا فیلم استرچ مستقیم روی برگ‌ها
در یکی از مواردی که گیاه برگ‌پهنی مثل فیلودندرون را با لایه استرچ پوشانده بودم، در مقصد با علائم قارچ‌زدگی و لکه‌های زرد مواجه شدم. بله؛ تماس مستقیم پلاستیک با برگ‌ها در بستهبندی طولانی‌مدت باعث افزایش دما و رطوبت سطحی و در نتیجه رشد قارچ می‌شود.
استفاده از ژل مرطوب‌کننده خاک به‌جای آبیاری قبل از ارسال
آبیاری گیاه بلافاصله قبل از ارسال معمولا وسوسه‌انگیز است، اما در تجربه‌ای که داشتم، خاک مرطوب به‌خصوص در گیاهانی با گلدان سفالی باعث نشت آب و خیس شدن بستهبندی شد.
استفاده از ژل‌های پلیمری نگهدارنده رطوبت که به عنوان هیدروژل‌ها یا سوپر جاذب‌های پلیمری نیز شناخته می‌شوند راه‌حل بسیار موثرتری بود. این ژل‌ها رطوبت را به‌آرامی آزاد کرده و از پوسیدگی ریشه جلوگیری می‌کنند.
سوراخ‌گذاری کنترل‌شده برای تهویه
در تستی که با بستهبندی کاملا دربسته (بدون هیچ‌گونه سوراخ) انجام دادم، گیاه پتوس پس از ۳ روز با بوی نامطبوع و نشانه‌های خفگی رسید. بعدا در تست دوم، با ایجاد سوراخ‌های محدود در بدنه کارتن و پوشاندن آنها با توری نازک، امکان گردش هوای اندک را فراهم کردم که مانع از رشد کپک و پوسیدگی شد.
چسباندن کارت راهنمای مراقبت داخل بسته
این مورد شاید ربطی مستقیم به سلامت فیزیکی گیاه نداشته باشد، اما در تجربه من باعث شده گیرنده بهتر و سریع‌تر اقدام به کاشت یا جابجایی گیاه کند. کارت ساده‌ای که شامل نکات نگهداری اولیه، آبیاری و نور مناسب باشد، احتمال موفقیت انتقال را افزایش می‌دهد.
نتیجه گیری
ارسال پستی گل و گیاه فقط محدود به گذاشتن آنها در یک کارتن نیست؛ باید یک سیستم چندلایه‌ای با درنظر گرفتن تهویه، دما، رطوبت و پایداری ایجاد کرد.
با توجه به نکات و ترفندهایی که گفته شد، روشن است که انتخاب روش ارسال سریع و بستهبندی حرفه‌ای، دو عامل کلیدی در تضمین سلامت گیاهان هنگام تحویل هستند. همچنین بسته‌بندی‌هایی که از تهویه و تثبیت مناسب بهره می‌برند، در تمام مدل‌ها عملکرد بهتری از خود نشان داده‌اند.
نکته مهمی که نباید از نظر دور داشت، توجه به نوع گیاه است: برخی گیاهان مانند ساکولنت‌ها مقاومت بیشتری دارند، درحالی‌که گیاهان برگی مانند فیلودندرون یا آنتوریوم، بسیار حساس‌ترند.
همچنین می‌توانید از فایل پی‌دی‌اف راهنمای بستهبندی گیاهان تیپاکس و بستهبندی عمومی تیپاکس نیز استفاده کنید.
محاسبه زمان تحویل بسته
سوالات متداول
آیا میتوان گیاهان را بدون خاک ارسال کرد؟
برخی نهالها یا قلمهها را میتوان در حالت ریشه لخت (bare-root) ارسال کرد، به شرط آنکه رطوبت کافی حفظ شود.
ارسال گل و گیاه در فصل زمستان چگونه باید انجام شود؟
در دماهای پایین، استفاده از عایقهای حرارتی یا بستههای گرمکننده ضروری است. تیپاکس برای ارسال گیاه در دمای پایین، استفاده از heat pack را توصیه کرده است.
آیا گیاهان نیاز به مجوز برای ارسال بینشهری دارند؟
برای ارسالهای داخلی معمولا نیازی به مجوز نیست، اما برای گونههای خاص یا ارسالهای بینالمللی، مجوز از سازمان حفظ نباتات یا در مواردی معدود، سازمان حفاظت محیط زیست ضروری است. برای صادرات یا واردات نیز مجوز قرنطینه نباتی ضروری است.
آیا گیاهان در بستهبندی بدون نور آسیب می‌بینند؟
خیر، گیاهان آپارتمانی تا ۷۲ ساعت بدون نور مشکلی نخواهند داشت.
بهترین نوع بستهبندی برای کاکتوس چیست؟
قرار دادن کاکتوس داخل ظرف پلاستیکی پانچشده با لایه فوم در اطراف بهترین نتیجه را داده، چون مانع از شکستن تیغها و پوسیدگی پایه شده است.
نهالها را باید با گلدان فرستاد یا ریشه لخت؟
اگر ریشه لخت با پوشش مرطوب ارسال شود و در کمتر از ۳ روز به مقصد برسد، احتمال رشد حتی بیشتر از ارسال با گلدان است.