تاریخچه پست در جهان و ایران
پست سیستمی خصوصی یا دولتی است که به افراد امکان می‌دهد تا نامه یا بسته‌ای را برای فردی دیگر، در همان کشور یا خارج از آن، ارسال کنند. همچنین، خدمات پستی بر اساس استانداردهای مشخصی از نظم، سرعت و امنیت ارائه می‌شوند. هرچند معرفی ویژگی‌ها و خدمات ارائه‌شده توسط شرکت‌های پستی ممکن است خسته‌کننده به نظر برسد، اما آشنایی با تاریخچه پست نشان می‌دهد که تا همین اواخر، سیستم‌های پستی فاقد چنین ویژگی‌هایی بوده‌اند. اگرچه نیاز به وجود یک سیستم برای مبادله اطلاعات مکتوب توسط همه جوامع بشری احساس شده و این نیاز به طرق مختلف برآورده شده است، اما تکامل سیستم‌های پستی که جوامع مختلف در طول قرن‌ها به آن رسیده‌اند، یک فرآیند طولانی و دشوار بوده است.
سیستم‌های انتقال پیام در جهان باستان
ازآنجاکه همواره برای اداره حکومت‌ها و امپراتوری‌ها به برقراری ارتباطات درست تأکید شده است، تعجبی ندارد که نخستین موارد تاریخی مربوط به سیستم‌های پستی، حدود 2000 سال قبل از میلاد در مصر و 1000 سال بعد، در چین، زمان سلسله چو، اتفاق افتاده باشد! بنابراین احتمالاً نخستین سیستم رله پستی، در چین راه‌اندازی شده و تحت نظارت امپراتوری‌های مغول، توسعه پیدا کرده است.
پس از آن در قرن ششم پیش از میلاد، امپراتوری بزرگ کوروش در ایران، با پیام‌رسان‌های سوار بر اسب و توسط چاپارخانه‌ها، به ارائه خدمات پستی می‌پرداخت. این سیستم توسط مورخان یونانی، هرودوت و گزنفون، به‌خوبی توصیف شده است. تحسین یونانیان نسبت به این موضوع بسیار طبیعی است، زیرا تقسیمات سیاسی آن‌ها مانع از رشد یک سیستم پستی منسجم می‌شد؛ اگرچه هر ایالت/شهر گروهی از پیغام‌رسانان خود را داشت.
توسعه رم از یک شهر/ایالت کوچک به یک امپراتوری وسیع، به برقراری ارتباط سریع و مطمئن با حاکمان مناطق دور نیازمند بود. این نیاز توسط cursus publicus نخستین کوریر‌سرویس و توسعه‌یافته‌ترین سیستم پستی دوران باستان برطرف شد. اولین دفاتر این سازمان در فواصل مناسب، در امتداد جاده‌های بزرگ امپراتوری ایجاد و به بخشی جدایی‌ناپذیر از سیستم پیچیده نظامی و اداری آن زمان تبدیل شد. در زمان اوج دولت تا قرن نوزدهم در اروپا، سرعت حرکت این پیام‌رسان‌ها قابل‌رقابت نبوده است. گفته می‌شود که این پیام‌رسان‌ها می‌توانستند بیش از 270 کیلومتر را در روز و شب طی کنند!
نگهداری از این سیستم، به سطح بالایی از سازماندهی نیازمند بود و به همین علت، سیستمی برای کنترل عملیات و جلوگیری از سوء‌استفاده برای اهداف خصوصی، در نظر گرفته شده بود.
سقوط امپراتوری روم در قرن پنجم، cursus publicus را کاملاً از بین نبرد، زیرا مزایای آن کاملاً برای حاکمان وقت مشخص بود. برخی از آن‌ها، مانند تئودوریک پادشاه استروگوت‌ها که از سال 493 تا 526 پس از میلاد بر اروپا حکمرانی کردند، ملزومات سیستم پستی روم را در قلمرو خود حفظ کردند. حتی به‌نظر می‌رسد در اوایل قرن 9، تحت امپراتوری کارولینگی، همچنان بقایای این کوریر سرویس پابرجا بوده و از پست‌خانه‌ها نگهداری می‌شده است؛ اگرچه ارائه خدمات آن از الگوی منظم و سازماندهی‌شده‌ای پیروی نمی‌کرد.
با ادامه تخریب جاده‌های روم، به‌سبب عدم حمایت ایالت‌های هم‌مرز با جاده‌ها از هزینه‌های سیستم و همچنین افزایش تجزیه در اروپا، همه آثار سیستم پستی روم از بین رفت!
cursus publicus در امپراتوری بیزانس بهتر ظاهر شد، زیرا ایالت‌های آن در نهایت جذب امپراتوری اسلامی شدند. جایگزینی یک رژیم شاهنشاهی متمرکز با دیگری، بدین معنا بود که cursus publicus می‌تواند با یک سیستم پستی مشابه عربی در بغداد، یکپارچه شود.
تمدن‌های پیش از کلمبیای آمریکا، برای پاسخ به نیازهای مشابه امپراتوری‌های آسیا و اروپا، سیستم‌های پیام‌رسانی را ایجاد کردند که محدود به پیام‌رسان‌های پیاده بود. در امپراتوری اینکا، اداره‌های پست، در فاصله‌های مشخص، در امتداد شبکه جاده‌ای ایجاد می‌شدند. احتمالاً چنین سیستمی بیش از 1000 سال به تمدن مایا خدمت کرده است.
افزایش مکاتبات تجاری در قرون‌وسطی
پایان سلطنت آخرین پادشاه کارولینگی در سال 987، آغاز قرن‌های آشفتگی در اروپا بود که در آن ردیابی هر سیستم پستی با این عنوان، بسیار دشوار است. ازآنجاکه دائماً پادشاهان آن دوره در تلاش بودند تا اقتدار خود را بر دست‌نشانده‌هایشان اعمال کنند، سیستم پستی فاقد اقتدار لازم بود. وضعیت سیاسی نامشخص مانع ارائه خدمات پستی مقرون‌به‌صرفه بود؛ اگرچه برای ارتباط میان پادشاهان و رعیت‌ها و شاهزادگان، لازم بود. به همین جهت، با همراهی سایر نهادهای قدرتمند، مانند کلیساها و دانشگاه‌ها (به‌ویژه در پاریس)، گروهی از پیام‌رسان‌ها را برای رفع نیازهای خاص خود تشکیل دادند.
در اواخر قرون‌وسطی، یکی از اتفاقات مهم توسعه تجارت بین‌المللی و به‌تبع آن، افزایش مکاتبات تجاری بود. به همین جهت، بسیاری از سازمان‌ها یا اصناف، به ایجاد سیستم‌های پیام‌رسان اقدام کردند تا ارتباط خود را با مشتریانشان حفظ کنند. نکته قابل‌توجه در این میان، اصطلاح Butcher Post بود که به ترکیب حمل‌و‌نقل نامه‌ها با سفرهای مداوم موردنیاز هر تجارت اشاره داشت.
شرکت‌های تجاری ایتالیا، وسیع‌ترین و منظم‌ترین سیستم پستی را در این دوره ارائه کردند. از موارد مهم در این زمان، حفظ ارتباطاتی بود که از اواسط قرن 13، میان مراکز تجاری ایتالیا مانند فلورانس، جنوا و سیه‌نا و 6 نمایشگاه مهم سالانه که در شمال فرانسه برگزار می‌شد، شکل گرفته بود.
دو پیغام ثابت به هرکدام از این نمایشگاه‌ها ارسال می‌شد که به‌دقت برنامه‌ریزی و تنظیم شده بودند؛ اولی برای حمل سفارش‌ها و کمیسیون‌ها و دومی برای تسویه‌حساب بود. شرایط پذیرش، مقیاس پرداخت و جدول‌های زمانی تعیین شده بودند. مسیر ثابت بود و بسته‌ها در هتل‌های در طول مسیر نگهداری می‌شدند. ازآنجاکه در نمایشگاه‌های شمال فرانسه تاجرانی از سراسر اروپا حضور داشتند، سیستم پستی پیوند بین‌المللی ارزشمندی را ایجاد می‌کرد.
در این دوره، ایتالیایی‌های علاقه‌مند به تجارت، مسؤول تنها پیوند پستی خارج از اروپا یعنی پیوند میان ونیز و قسطنطنیه نیز بودند. در قرن 13، روسیه نیز در توسعه خدمات پستی اروپا مشارکت کرد. اسب‌ها و سوارکارانشان برای جابه‌جایی بسته‌ها در ایستگاه‌های منظم نگهداری می‌شدند تا به‌اصطلاح، حمل‌و‌نقل سریع را فراهم کنند. این کار به‌تدریج توسعه پیدا کرد و در نهایت، به یک سیستم سازمان‌یافته برای جابه‌جایی نامه‌ها تبدیل شد.
رشد پست به‌عنوان انحصار دولتی
سیستم‌های پستی سازمانی که در اواخر قرون‌وسطی توسعه یافتند، نامه‌ها را میان افراد مختلف، با یا بدون مالیات رسمی و با هزینه‌ای قابل‌توجه، جابه‌جا می‌کردند. در ابتدا، نسبتاً درخواست برای ارسال نامه‌ها کم بود. فارغ از سازمان‌هایی که سیستم‌های پستی خودشان را داشتند، تعداد افراد باسوادی که به ارسال نامه به مناطق اطراف نیازمند بودند، کم بود.
بااین‌حال، در اواخر قرن 15، با افتتاح چاپخانه گوتنبرگ (1450) و توسعه آموزش، روند خدمات پستی بهبود یافت. افزایش درخواست برای سرویس‌های پستی باعث شد تا جابه‌جایی نامه به کسب‌و‌کاری پر‌سود تبدیل شود و ظهور شرکت‌های خصوصی را به‌همراه داشته باشد. اکثر این شرکت‌ها، مانند سوئیس اشتامپل بوتن ، کاملاً در محدوده‌های بومی فعالیت داشتند؛ اما برخی دیگر مانند خانواده Paar در اتریش، سازمان‌های پستی را در سطح ملی توسعه دادند.
تا امروز، معروف‌ترین و وسیع‌ترین این سیستم‌ها، توسط خانواده ایتالیایی Thurn and Taxis ایجاد شده است. این خانواده، تحت حمایت امپراتوران هابسبورگ، شبکه وسیعی را از مسیرهای پستی سازماندهی کردند که قلمروهای امپراتوری را به یکدیگر وصل می‌کرد. این سیستم که در طول قرن 16 توسعه یافت، بیشتر مناطق اروپا را پوشش داد و با بیش از 20 هزار پیک، ارسالی سریع، کارآمد و سودآور را ممکن کرد.
اگرچه بقایای سیستم پستی Thurn and Taxis تا سال 1867 در آلمان باقی ماند، اما مشابه امپراتوری و ایالت‌های خرد آلمانی که به آن‌ها خدمت می‌کرد، با توسعه اروپا و روند ظهور دولت‌ها و ملت‌ها، به‌مرور از بین رفت. نخستین بازتاب این روند در حوزه پست، توسعه سیستم‌های ملی کارآمد تحت کنترل دولت بود. در سال 1477 در فرانسه، لویی یازدهم یک سرویس پستی سلطنتی را با استخدام 230 پیک راه‌اندازی کرد. در انگلستان، هنری هشتم یک متخصص پست را مسؤول ارائه خدمات پستی منظم در طول جاده‌های اصلی لندن کرد. هیچ‌یک از این سیستم‌ها، جامع نبوده و با هدف خدمت‌رسانی به عموم راه‌اندازی نشده بودند. بااین‌حال، نیاز به امنیت و نظم سرویس‌ها در مسیرهای خاص، در نهایت به افزایش حجم مکاتبات غیررسمی منجر شد. پس از تلاش‌های اولیه برای جلوگیری از این اقدام در فرانسه، در حدود سال 1600 با مشخص شدن مزایای مالی، جابه‌جایی نامه‌های خصوصی قانونی شد. بااین‌حال تا سال 1627، زمانی‌که هزینه‌ها و برنامه زمانی تعیین و دفاتر پستی در شهرهای بزرگ تأسیس شد، اساس ارائه خدمات عمومی واقعی ایجاد نشد.
در سال 1635، یک خدمت عمومی مجزا در بریتانیا برای «حل‌و‌فصل دفاتر انگلستان و اسکاتلند» ایجاد شد. توماس ویدرینگ، یک تاجر لندنی بود که وظیفه سازماندهی ارائه خدمات منظم را در روز و شب در جاده‌های بزرگ پستی برعهده داشت. در هر 2 کشور، این سیستم‌های ایالتی به‌شکل طبیعی اخذ امتیاز انحصار را آغاز کردند، زیرا حاکمان چنین تحولی را برای امنیت و درآمدهای دولت مفید می‌دانستند. در انگلستان، استقرار پست‌های دولتی در امتداد جاده‌های اصلی با سرکوب پست‌های خصوصی و شهری، تحت نظارت دولت همراه شد؛ اگرچه «حاملان مشترک» همچنان به انتقال نامه‌ها در مسیرهایی مجاز بودند که توسط سیستم سلطنتی پوشش داده نشده بود.
در سال 1672، فرانسه خدمات پستی را یک انحصار دولتی اعلام کرد که بر اساس آن، حقوق عملیاتی فروخته می‌شد. شرکت‌های خصوصی که قوانین وضع‌شده را پذیرفته بودند، به ادامه فعالیت مجاز شدند؛ اما سیستم‌های پیام‌رسان خصوصی، در‌نهایت به‌خاطر رقابت با شرکت‌های دولتی از صحنه خارج یا خریداری شدند. در سال 1719، دانشگاه پاریس، مهم‌ترین رقیب خصوصی، از آخرین امتیازات پستی خود در ازای دریافت غرامتی قابل‌توجه صرف‌نظر کرد.
در این زمان، همچنان فرصتی برای سازمان‌های خصوصی فراهم بود تا با ارائه خدماتی که در سیستم‌های دولتی ارائه نمی‌شد، موفق شوند و رشد کنند. به‌این‌ترتیب بود که در شهرهای بزرگ لندن و پاریس گام مهمی در تاریخ پست، توسعه خدمات جمع‌آوری و تحویل محلی برداشته شد. در سال 1680، لندن نخستین شهری بود که با راه‌اندازی «پنی پست » توسط ویلیام داکورا، از خدمات شهری برخوردار شد. ویژگی بارز طرح این بود که هزینه نامه‌ها پیش از ارسال پرداخت می‌شد و نامه‌ها مهر می‌شدند تا محل و زمان ارسال آن‌ها برای تحویل مشخص شوند. معمولاً تحویل نامه‌ها به‌صورت ساعتی انجام می‌شد. طرح داکورا آن‌قدر موفقیت‌آمیز بود که به‌دلیل نقض انحصار دولتی تحت پیگرد قانونی قرار گرفت و در سال 1682، سازمان او بسته شد و مجدداً توسط دولت بازگشایی شد. تا سال 1759، هیچ سرویس محلی مشابهی در پاریس معرفی نشد و به‌این‌ترتیب، انحصارهای دولتی دامنه فعالیت خود را گسترش دادند و با سودآوری بیشتری، خدمات بهبود‌یافته را در اختیار عموم قرار دادند.
در اواخر قرن 18، سرعت پیشرفت پست انگلستان به سبب رشد اقتصادی قابل‌توجه و تقاضای متعاقب آن برای دریافت خدمات پستی بهتر، به مراکز تجاری و تولیدی رو به رشد، افزایش پیدا کرد. چشمگیرترین پیشرفت‌ها در نتیجه یک برنامه گسترده جاده‌سازی، در سال 1765 آغاز شد و راه را برای عصر کالسکه‌ها هموار کرد. در سال 1784 برای نخستین بار، از کالسکه در اداره پست استفاده شد و به‌سرعت جایگزین پستچی‌های مسیرهای اصلی شد. آن‌ها با میانگین سرعت 6 تا 7 مایل در ساعت فعالیت خود را شروع کردند، اما در دهه 1830، با بهبود مستمر جاده‌ها و طراحی بهتر وسایل نقلیه، این سرعت به 10 مایل در ساعت افزایش یافت. کالسکه‌ها سیستم پستی را سازماندهی و این امکان را فراهم کردند تا ارسال نامه در مکان‌هایی تا 120 مایلی شهر، یک‌روزه انجام شود. درواقع، در این دوره زمانی، یک سرویس پستی منظم با سرعت، پیوستگی و امنیت بی‌سابقه تکامل یافت.
در اواخر قرن 18 و اوایل قرن 19، در سراسر اروپا علی‌رغم تأثیرات مخرب انقلاب و جنگ‌های ناپلئونی، پیشرفت قابل‌توجهی در سرعت و نظم خدمات پستی و ارائه خدمات تحویل داخلی در بسیاری از شهرهای بزرگ ایجاد شد. در ایالات‌متحده نیز خدمات پستی با سرعت قابل‌توجهی توسعه پیدا کرد. در سال 1789، فقط 75 دفتر پستی وجود داشت، اما 40 سال بعد، این تعداد به بیش از 8000 دفتر رسید.
بهسازی پست بین‌المللی؛ اتحادیه جهانی پست
ظهور کشتی بخار و راه‌آهن، فرصتی را برای ارائه خدمات پستی بین‌المللی سریع‌تر فراهم و گسترش تجارت، تقاضای فزاینده را برای چنین تسهیلاتی تضمین کرد. متأسفانه در آن زمان، موانع جدی برای مبادله آزاد نامه‌های بین‌المللی وجود داشت. ارتباطات پستی میان ایالت‌ها، موضوع معاهدات پستی دوجانبه بود که در قرن نوزدهم، به طرز نگران‌کننده‌ای، افزایش پیدا کرده بود و تا سال 1860، اکثر کشورهای بزرگ اروپایی حداقل 12 معاهده را به امضا رساندند. چنین معاهداتی به حفظ جزئیات حساب‌ها میان کشورهای مربوطه نیازمند بود. به‌سبب تنوع ارزها و واحدهای وزن و اندازه‌گیری مختلف موجود در آن زمان، پیچیدگی حساب‌ها بیش‌ازپیش افزایش پیدا کرد و بسیاری از کاربران پستی از این وضعیت آشفته و نرخ بالای ارسال‌های بین‌المللی رنج می‌بردند.
در می 1863، در این حوزه نخستین اقدام عملیاتی برای ایجاد اصلاحات انجام شد. در کنفرانس پستی پاریس (به پیشنهاد رئیس‌کل پست ایالات‌متحده تشکیل شده بود) نمایندگان 15 اداره پست اروپایی و آمریکایی گرد هم آمدند. این کنفرانس، اصول کلی مهمی را برای پیاده‌سازی فرایندها ایجاد کرد که به‌عنوان الگویی برای معاهدات دوجانبه میان کشورهای مربوطه پذیرفته شد. گام نهایی، مستلزم درج این اصول در یک معاهده بین‌المللی رسمی و ایجاد سازمانی برای اداره آن‌ها بود. 2 سال بعد، در کنفرانس دیگری در پاریس، اتحادیه بین‌المللی تلگراف نیز تأسیس شد اما تحولات مشابه در حوزه پستی با ظهور جنگ داخلی آمریکا و جنگ فرانسه و آلمان، به تأخیر افتاد.
بااین‌حال، در سال 1868، طرحی برای اتحادیه عمومی پست ، توسط مدیر پست کنفدراسیون آلمان شمالی، ارائه شد. در 15 سپتامبر 1874، کنگره‌ای بین‌المللی با حضور نمایندگان 22 کشور (همه کشورهای اروپایی به‌جز مصر و ایالات‌متحده) در برن تشکیل شد. در 9 اکتبر، «معاهده ایجاد اتحادیه عمومی پست» امضا و در نهایت، در 1 جولای 1875، زمانی‌که اتحادیه عمومی پست به وجود آمد، پیاده‌سازی شد. این عنوان، در سال 1878، به اتحادیه جهانی پست (UPU) و معاهده اساسی به «کنوانسیون جهانی پست» تغییر نام داد؛ این معاهده، چارچوب مشخصی از قوانین و فرایندها را برای مبادله نامه‌های بین‌المللی فراهم می‌کند.
این اتحادیه به‌سرعت رشد کرد و در عرض 10 سال، اعضای خود را به 55 نفر افزایش داد. تا سال 1914، زمانی‌که چین پذیرفته شد، این اتحادیه تقریباً همه کشورهای مستقل را شامل می‌شد و دامنه فعالیت‌های آن نیز توسعه پیدا کرد. درواقع، علاوه بر نقش اصلی، به‌تدریج وظایف خود را گسترش داد تا سایر خدمات بین‌المللی ارائه‌شده را مانند جابه‌جایی حواله (1878)، پارسل (1885)، چک پستی (1920) و پرداخت درب منزل (1974) توسط اداره‌های پست پوشش دهد. از سال 1948، UPU آژانس تخصصی سازمان ملل متحد است.
پست در ایران
قدیمی‌ترین سرویس پست رله (ایستگاهی) جهان (تحویل نامه یا مرسوله از شخصی به شخص دیگر و ادامه عمل تا رسیدن به مقصد نهایی) توسط کوروش هخامنشی، حکمران و پادشاه امپراتوری پارس (ایران) ایجاد شد. هرودت، مورخ یونان باستان (از ۴۲۵ تا ۴۸۴ ق.م) در کتاب‌های تاریخی خود، شرح مفصل و واضحی از این سیستم بیان می‌کند که هیچ روشی سریع‌تر از آن وجود نداشت. پارسیان، ایستگاه‌های مختلفی را در نظر گرفته بودند که در آن، افراد سوار‌کار با اسب منتظر رسیدن پیام بودند. فواصل ایستگاه‌ها طوری در نظر گرفته شده بود که از نظر زمانی، یک روز فاصله داشتند. همچنین ایستگاه‌های مخصوصی برای مواقع برف و باران و سرما به‌منظور ارسال پیام در نظر گرفته شده بود تا پیام‌ها با حداکثر سرعت ممکن به مقصد برسند. او می‌گوید: نه برف، نه سرما، نه باران و نه تاریکی شب مانع ارسال پیام نمی‌شد.
این روند در طول تاریخ ایران، در هر دوره از سلسله‌های پادشاهی ادامه یافت تا زمانی‌که امیرکبیر در سال‌های اول صدارت خود، درکنار سایر اصلاحات سیاسی، اجتماعی، مالی و قضایی مملکت، تغییراتی در آن ایجاد کرد. وی به سبب اهمیت زیاد انتقال اخبار در آن زمان، برای ایجاد دفاتر پست و چاپار‌خانه دستوراتی صادر کرد و به‌این‌ترتیب، برای نخستین بار در کشور، خدمات پستی منظم در دسترس عموم قرار گرفت و مقررات قانونی برای آن وضع شد. در همین دوره بود که تلگراف در ایران به بهره‌برداری رسید و وزارت پست و تلگراف تشکیل شد.
در سال ۱۲۹۰ هجری شمسی، ناصرالدین‌شاه همراه جمعی به اروپا راهی شد. به‌دنبال این سفر، شخصی به‌نام گوستاوریه که از کارمندان عالی‌رتبه اتریش بود، برای پایه‌ریزی پست جدید ایران انتخاب و اعزام شد. یکی از اقدامات مهم او، ایجاد نظام‌نامه‌ای برای پست ایران بود. وی برای الحاق ایران به اتحادیه جهانی پست تلاش زیادی کرد و پس از مکاتبات بسیار، در سال ۱۸۷۷ میلادی، ایران به عضویت اتحادیه جهانی پست پذیرفته شد و در همان سال، خدمت گوستاوریه در ایران پایان یافت.
در سال ۱۲۹۷، بنا به فرمان ناصرالدین‌شاه، اداره پست به وزارت پست تبدیل و اداره آن به میرزا علی‌خان امین‌الملک واگذار شد. او نخستین وزیر پست ایران است که برای ادارات تابعه ساعت کار و برای کارکنان، حقوق بازنشستگی برقرار کرد. با اقدامات او، اداره پست در نزد مردم اهمیت و موقعیت خاصی پیدا کرد و نامه‌های پستی داخلی و خارجی، در اکثر شهرها مبادله می‌شد.
در اواخر سال 1308، با خرید سهام شرکت تلفن، وزارت پست و تلگراف و تلفن شکل گرفت. با تأسیس وزارتخانه جدید، نظام پستی کشور به‌صورت چشمگیری توسعه یافت. در دوره پهلوی، توسعه دفاتر پستی با تأسیس راه‌های شوسه و ظهور وسایل نقلیه مختلف (اتومبیل، قطار و...) بیشتر شد و تشکیلات پست، توسعه فراوان پیدا کرد. ظهور شرکت‌های پست خصوصی، یکی از این توسعه‌ها بود.
در سال 1339، در تهران فعالیت‌های شرکت تیپاکس به‌نام «آژانس پارت» مستقر در خیابان ناصرخسرو با پوشش شهرهای آبادان، خرمشهر، تبریز و جلفا آغاز شد. در آن زمان این شرکت، با ارائه خدماتی نوین در زمینه پست، خدمات متفاوتی را به مشتریان خود ارائه می‌کرد. در آبان ماه 1366، قانون تشکیل شرکت پست جمهوری اسلامی ایران، در مجلس شورای اسلامی تصویب شد. درواقع، تغییر ساختار پست و فعالیت آن به‌عنوان یک شرکت مستقل دولتی از این زمان آغاز شد.
امروزه پست و خدمات پستی، به جزئی لاینفک از زندگی ما تبدیل شده است که وجود دفاتر پستی و سفارش‌های پستی متعدد، گواهی بر این موضوع است. این صنعت با ظهور فناوری‌های مختلف، روز‌به‌روز در حال پیشرفت است و یکی از صنایع رو‌به رشد در جهان به‌حساب می‌آید.
برای مطالعه بیشتر در این زمینه به فصلنامه شماره هفدهم تیپاکس مراجعه کنید.