فناوری‌های نوظهور و آینده اکوسیستم لست مایل

اکوسیستم تحویل لست مایل به دلیل ظهور تجارت الکترونیک و فناوری‌هایی مانند هواپیماهای بدون سرنشین و پهبادها دستخوش تغییرات سریع و پیچیده‌ای می‌شود. در حالی که این پیشرفت‌ها کنترل بیشتر و تحویل سریع‌تر را برای مصرف‌کنندگان ارائه می‌دهند، به تراکم ترافیک و آلودگی هوا در شهرها دامن می‌زنند. در نتیجه، بازیگران اکوسیستم لست مایل باید در یک چشم‌انداز چالش‌برانگیز حرکت کنند که نیازمند اولویت‌بندی فناوری‌های خاص و نوآوری‌های زنجیره تحویل است و در عین حال تأثیر مداخلات نظارتی شهری را نیز در نظر می‌گیرد. 

خلاصه در یک نگاه

مجمع جهانی اقتصاد (World Economic Forum) گزارشی درباره آینده اکوسیستم لست مایل منتشر کرده است. این گزارش رشد سریع تجارت الکترونیک و افزایش تقاضا برای تحویل سریع‌تر را نشان می‌دهد و چالش‌های کلیدی مانند ترافیک، انتشار گازهای گلخانه‌ای و هزینه‌های تحویل را شناسایی می‌کند و 24 مداخله اولویت‌بندی شده را برای رسیدگی به آنها پیشنهاد می‌کند. همچنین همکاری بین بخش‌های دولتی و خصوصی، توسعه محیط‌های رگولاتوری قوی، برنامه‌ریزی استراتژیک سرمایه‌گذاری، ایمنی جاده‌ها و استفاده موثر از داده‌ها و تجزیه و تحلیل‌ها را برای بهینه سازی تحویل لست مایل توصیه می‌کند.

رشد بی نظیر در حمل و نقل لست مایل و فضا به عنوان منبع کمیاب

تقاضا برای تحویل لست مایل در حال افزایش است و انتظار می‌رود تا سال 2030 در سطح جهان 78 درصد رشد کند. پنج عامل اصلی این توسعه به شرح زیر است:

شهرنشینی: 60 درصد از جمعیت جهانی 8.5 میلیارد نفری در سال 2030 (معادل 5.1 میلیارد نفر) در شهرها زندگی می‌کنند.

مشتریان: خرید آنلاین؛ تا کنون 82 درصد (2.1میلیارد نفر) از مصرف‌کنندگان در سراسر جهان به صورت آنلاین خرید کرده‌اند. خرده‌فروشی آنلاین، نرخ رشد تجارت الکترونیک حدود 20 درصد از سهم خرده‌فروشی جهانی را در سال 2023 نشان می‌دهد (منجر به افزایش تعداد مرسولات در B2C و B2B).

محصولات: 10% رشد سالانه خواربارفروشی آنلاین در سراسر جهان است و فروش آنلاین دیگر صنایع مانند مبلمان افزایش می‌یابد.

زمان تحویل: تحویل همان روز و تحویل فوری به ترتیب با نرخ سالانه 36 و 17 درصد رشد می‌کنند و عمدتاً در شهرهای بزرگ رخ می‌دهند که مدل‌های زنجیره تامین شرکت‌های تحویل سنتی را مختل می‌کنند و باعث ایجاد مدل‌های کسب و کاری جدید مانند Uber Freight و DoorDash می‌شوند. 

تکنولوژی: تا سال 2030 سهم وسایل نقلیه الکتریکی 35-14%  از فروش خودروهای جدید در سراسر مناطق است. 2024 سالی که در آن اکثر تولیدکننده‌های وسایل نقلیه خودران  (OEM)  L4/5 را عرضه می‌کنند.

رشد تجارت الکترونیک و تأثیر آن بر حمل و نقل

تأثیر تجارت الکترونیک هم بر مردم و هم بر حمل و نقل کالا موضوعی است که مورد بحث است. از یک طرف، استدلال می‌شود که تجارت الکترونیک می‌تواند منجر به اثرات یکپارچگی شود، زیرا سفرهای فردی به مناطق خرید درون شهری با خرید آنلاین جایگزین می‌شوند که به طور بالقوه می‌تواند ترافیک را کاهش دهد. از سوی دیگر، تجارت الکترونیک به دلیل وجود وسایل نقلیه تحویل مرسولات و وسایل نقلیه فردی برای ادامه خرید مشتریان، در واقع ترافیک را افزایش می‌دهد. بنابراین تقریباً 30 درصد از ترافیک تحویل مربوط به تجارت الکترونیک می‌تواند با کاهش ترافیک خرید فردی جبران شود.

مزایا و چالش‌های نوظهور در اکوسیستم حمل و نقل در لست مایل

برای ارزیابی مناسب مزایا و چالش‌های اکوسیستم حمل و نقل کالا در لست مایل، لازم است بین شبکه‌ها، بخش‌ها و وسایل نقلیه تحویل مختلف تمایز قائل شد. به طور کلی، دو نوع تحویل بسته (مرسولات و بسته‌های کوچک) و تحویل بار (اقلام بالای 32 کیلوگرم) وجود دارد. تحویل بسته و بار را می‌توان از نظر زمان مجاز از لحظه سفارش تا تحویل تقسیم‌بندی کرد. تحویل بسته را می‌توان به تحویل معوق، زمان قطعی، همان روز و تحویل فوری تقسیم کرد. برای تحویل بار، گیرنده و هدف حمل و نقل، رایج‌ترین اشکال تقسیم‌بندی هستند. هفت بخش تحویل مختلف در شکل (01) نشان داده شده که معمولاً به شبکه‌های بسیار متفاوت و متمایز مرتبط هستند.

رشد تجارت الکترونیک مزایای اقتصادی فوق العاده‌ای را برای بخش خصوصی به همراه دارد. در سطح کلان، اگر هیچ اقدامی‌از سوی بازیگران بخش دولتی یا خصوصی انجام نشود، این رشد عمیقاً بر شهرها در ابعاد مختلف تأثیر خواهد گذاشت.

سوال اصلی این است: اگر هیچ اقدامی ‌نشود چه اتفاقی می‌افتد؟

اگر هیچ مداخله مؤثری برای مدیریت لست مایل اجرا نشود، نتیجه چه خواهد بود؟

ترافیک، آلودگی و هزینه تحویل: چالش‌های کلیدی در اکوسیستم لست مایل در صورت عدم مداخله موثر

بدون مداخله مؤثر، تا سال 2030، حجم ترافیک افزایش می‌یابد و انتشار گازهای گلخانه‌ای تا 32 درصد افزایش می‌یابد در حالی که ترافیک بیش از 21 درصد افزایش می‌یابد که منجر به افزایش 11 دقیقه زمان رفت و آمد اضافی برای هر مسافر در روز می‌شود. 

شکل (02) نشان می‌دهد 24 مداخله اولویت‌بندی شده وجود دارد که می‌تواند چالش‌های اکوسیستم لست‌مایل، از جمله تغییر وسیله نقلیه، تحویل ایمن، جابجایی مشتری، تجمیع، تغییر مرحله آخر و محیط تحویل را برطرف کند. این مداخلات می‌تواند ترافیک، انتشار گازهای گلخانه‌ای و هزینه‌های تحویل را کاهش دهند و در عین حال به 3P (people, planet, and profit) - مردم، سیاره زمین و سودآوری کمک کنند. برخی از نمونه‌های مداخلات مؤثر عبارتند از: وسایل نقلیه الکتریکی باتری‌دار و وسایل نقلیه الکتریکی H2، مکانیسم‌های اجرایی موثر پارکینگ، لاکرهای سیار بسته، فروشگاه‌های بسته چند برندی و تحویل شبانه. 

سناریوهای حمل و نقل: توصیه‌هایی به بازیکنان اکوسیستم

مشخص است که بازیکنان خصوصی و دولتی ممکن است اهداف متفاوتی داشته باشند و به مداخلات متفاوتی نیاز دارند. به عنوان مثال، کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و ترافیک از اولویت‌های اصلی شهرها و شهرداری‌ها است، در حالی که مداخلاتی که هزینه‌های تحویل را کاهش می‌دهند و اختلالات در مدل‌های کسب و کار فعلی را به حداقل می‌رسانند برای بازیگران لجستیک جذاب‌تر هستند. در شکل (03) سناریوی نقشه راه حمل و نقل بهینه، اولویت‌های کسب‌وکار را با اولویت‌های زیست‌محیطی و اجتماعی همسو می‌کند و خواستار اقدام سریع همه ذینفعان است.

سناریوی اول : دیدگاه مرتبط با پایداری. برموضوعاتی مانند دستیابی به اهداف کربن‌زدایی، کاهش ترافیک درون شهری و افزایش ایمنی کلی خیابان‌ها و کیفیت زندگی برای شهروندان متمرکز است.

اختلال برای شرکت‌های سازنده خودرو و بازیگران لجستیک قابل تحمل است، زیرا این فناوری برای بازار آماده است و بخش خصوصی می‌تواند هزینه باتری وسایل نقلیه را در کوتاه مدت یا میان مدت کاهش دهد. به طور کلی، این سناریو می‌تواند انتشار CO2 را تا 35درصد، هزینه‌ها را تا 15درصد و ترافیک را تا 25درصد کاهش دهد.

سناریوی دوم: دیدگاه اقتصادی بازیگران لجستیک. بازیگران لجستیک مشتاق کاهش هزینه‌های تحویل هستند و در عین حال، تحویل پایدار را ترویج می‌کنند و از اختلالات بیش از حد زنجیره تحویل که معمولاً حاصل از مداخلاتی مانند مراکز تجمیع شهری (UCC) است، اجتناب می‌کنند.

از نقطه نظر لجستیک، خطوط جاده‌ای اکسپرس برای کاهش زمان تحویل و در نتیجه کاهش هزینه¬ها مطلوب است. تجمیع بسته‌ها و لاکرها نیز مطلوب هستند، زیرا نسبت به مراکز تجمیع شهری (UCCها) اختلال کمتری دارند. این مداخله می‌تواند شامل رویکرد چند برندی باشد که در آن مصرف‌کنندگان می‌توانند بسته‌ها را از بازیگران مختلف مانند UPS و DHL تحویل بگیرند و برگردانند. در حالی که راه‌حل‌های چند برندی نیاز به همکاری با رقبا و کنار گذاشتن برخی امتیازات دارد، اما ممکن است کم‌هزینه‌تر از ایجاد اختلال در لست مایل و راحت‌تر از راه‌اندازی راه‌حل‌های تحویل محلی  باشد. علاوه بر این، راه حل‌های مبتنی بر تجزیه و تحلیل پیشرفته و اینترنت اشیاء (IoT) مانند تجمیع و بارگیری و مسیریابی پویا می‌تواند انتشار را تا 10 درصد، هزینه را تا 30 درصد و ترافیک را تا 30 درصد کاهش دهد.

سناریوی سوم: دیدگاه اکوسیستم. این پتانسیل را دارد که به‌طور مساوی از بازیگران خصوصی و دولتی بهره‌مند شود.

برای انجام این کار، همه شرکت‌ها، رگولاتوری‌ها، رانندگان و شهروندان باید به اکوسیستم کمک کنند و رفتار خود را تا حدی تغییر دهند. به همین ترتیب، تحویل شبانه به بازیکنان لجستیک کمک می‌کند تا هزینه‌ها را به میزان قابل توجهی کاهش دهند. لاکرها و تجمیع بسته چند برندی را نیز می‌توان با همکاری شهرهایی که در زیرساخت‌های آماده آینده سرمایه‌گذاری می‌کنند، اجرا کرد. راه‌حل‌های اتصال دستگاه‌ها و سیستم‌ها باید همچنان در اولویت بازیکنان لجستیک و IoT/big data باشند که به بهینه‌سازی مسیرهای تحویل کمک می‌کنند.

تغییر سیستماتیک به سرمایه‌گذاری قابل توجهی نیاز دارد. به عنوان مثال، اجرای کامل "سناریوی اکوسیستم" پیشنهادی به سرمایه‌گذاری حدود 11.5 میلیارد یورو (12.7 میلیارد دلار) در اکوسیستم تا سال 2030 برای یک الگوی شهری با 2 میلیون نفر جمعیت نیاز دارد. این سرمایه‌گذاری‌ها شامل انتقال ناوگان به خودروهای برقی، هزینه‌های اضافی نیروی کار برای تحویل شبانه، هزینه‌های نصب و نگهداری لاکرها و تجمیع بسته و همچنین  بسته‌های چند برندی و هزینه‌های توسعه و صدور مجوز برای وسیله نقلیه (V2X) است. 

مدت زمان اجرای اکوسیستم پیشنهادی

بدون مداخله، این چالش‌ها ظرف یک تا سه سال آینده شدید خواهند شد. بازیکنان خصوصی باید بر توسعه محصول و تخصیص سرمایه‌گذاری، مداخلات آزمایشی مانند لاکرها و سیستم‌های تحویل موثر B2B تمرکز کنند و در عین حال روی فناوری‌های نوآورانه مانند رانندگی خودکار و روباتیک سرمایه‌گذاری کنند. به عبارت دیگر مداخلات کوتاه‌مدت قابل اجرا در سه سال آینده در دسترس هستند و می‌توانند اثرات مثبتی بر اکوسیستم داشته باشند.

نقش همکاری بین بخش‌های دولتی و خصوصی در بهینه‌سازی تحویل لست مایل

بر اساس گزارش مربوط به آینده اکوسیستم آخرین مایل، همکاری بین بخش‌های دولتی و خصوصی در بهینه‌سازی تحویل لست مایل بسیار مهم است. چالش اکوسیستم لست مایل آن‌قدر مهم و منحصر به فرد است که نیازمند همکاری نزدیک همه شرکای اکوسیستم برای تولید نتایج سودمند برای هر ذینفع است. 

در همین راستا راه‌اندازی پلتفرم‌ها یا انجمن‌های شهری که در آن بازیگران بخش دولتی با هر اندازه می‌توانند مؤثرترین روش‌ها را مبادله کنند، دستاوردهای موفق لست مایل را به اشتراک بگذارند، با کسب‌وکارها تعامل داشته باشند، و روی اینکه کدام مداخلات تکاملی اکنون قابلیت اجرایی دارند و چه اقدامات اساسی برای تسریع در اجرا در دهه آینده نقش دارند، به تبادل و رایزنی بپردازند. 

همچنین بر اهمیت یک چشم‌انداز نظارتی قوی، سازگار و الزام‌آور جهانی برای فناوری‌های حیاتی مانند رانندگی خودکار، انتشار گازهای گلخانه‌ای و راه‌حل‌های تحویل چند برندی برای بهبود قابلیت پیش‌بینی، برنامه‌ریزی سرمایه‌گذاری استراتژیک و در نهایت ایمنی جاده‌ها تاکید می‌شود.