چه کسی از دریافت غرامت مرسولات پستی در صورت آسیب‌دیدگی خوشش نمی‌آید؟ همه مشتریان شرکت‌های پستی به دنبال اطمینان و ضمانت هستند.
پس اگر کالایی ارزشمند یا حساسی دارید که می‌خواهید آن را از طریق شرکت‌های پستی به دست گیرنده برسانید، قطعاً بیمه این مرسولات برای شما یک ضرورت به حساب می‌آید… چون روشی برای مقابله با ریسک است!
به‌طورکلی، بیمه مرسولات پستی نوعی پوشش بیمه‌ای است که شرکت‌های پستی را ملزم می‌کند در صورت وقوع خسارت به مرسوله، هزینه جبران ضرر و زیان آن را مطابق با شرایط بیمه‌نامه پرداخت کنند.
با پرداخت هزینه‌ای اضافی هنگام ارسال بسته، کالای ارسالی شما تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرد و در صورت وقوع خسارت، امکان جبران هزینه‌های مالی فراهم میشود.
اگر به دنبال آشنایی دقیق‌تر با این موضوع هستید، در این مقاله از تیپاکس، به بررسی کامل بیمه مرسولات پستی، مزایا، روش‌های تهیه، پوشش‌های ارائه شده، هزینهها، روند دریافت خسارت، قوانین و نکات مهم مربوطه خواهیم پرداخت.
بیمه مرسولات پستی چیست؟
بیمه مرسولات پستی یک خدمت تخصصی است که با پرداخت مبلغی مشخص، از بسته‌های ارسالی در برابر خطرات احتمالی مانند گم شدن، آسیب‌دیدگی یا سرقت در حین حمل و نقل محافظت می‌کند.
بیمه‌نامه‌های پستی در سطح بین‌المللی به دو نام شناخته می‌شوند که هر دو، یک مفهوم را می‌رسانند اما در اصطلاح تفاوت جزئی با یکدیگر دارند: (هر دو مورد در ایران نیز کاربرد دارند)
-
Parcel Insurance بیشتر برای بسته‌های پستی و مرسولات کوچک استفاده میشود.
-
Shipping Insurance اصطلاحی عمومی‌تر است که شامل بیمه بسته‌های پستی، کالاهای حمل‌شده توسط شرکت‌های حمل و نقل و حتی بارهای تجاری میشود.
این بیمه‌نامه‌ها به منظور جبران خسارات ناشی از گم شدن، آسیب‌دیدگی یا سرقت بسته‌ها در طول فرآیند حمل و نقل ارائه می‌شوند.
نگاهی کوتاه به قوانین و مقررات بیمه مرسولات پستی در ایران و جهان
قوانین مربوط به بیمه مرسولات پستی بر اساس مصوبات و احکام اتحادیه جهانی پست (UPU) تنظیم شده و مسئولیت شرکت‌های پستی و پرداخت غرامت در ماده ۲۱ این قانون مشخص شده است که در ایران نیز از آن پیروی میشود.
سایر مواد این قانون به موضوعاتی مانند محدوده مسئولیت شرکت‌های پستی، تعهدات فرستنده و شرایط پرداخت غرامت می‌پردازد.
بر اساس آخرین مصوبه شرکت ملی پست ایران، بیمه مرسولات پستی برای تمامی افرادی که قصد ارسال کالا از طریق شرکت‌های پستی را دارند، الزامی است.
مزایای بیمه مرسولات پستی چیست؟
با توجه به ضرورت ارسال کالاهای گرانبها، ارزشمند یا حساس، بیمه مرسولات پستی به منظور ایجاد اطمینان خاطر برای فرستنده و گیرنده از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و مزایای متعددی دارد که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
-
ایجاد اطمینان خاطر برای فرستنده و گیرنده.
-
کاهش هزینه‌های مالی احتمالی در صورت وقوع حوادث غیرمترقبه.
-
امکان دریافت خسارت از شرکت پستی در صورت بروز مشکل برای بسته یا کالا.
-
محافظت از کالاهای پست‌شده در سیستم حمل و نقل یا لجستیک.
چگونه می توان از خدمات بیمه مرسولات پستی استفاده کرد؟
شرکت‌های پستی مانند تیپاکس کار شما را برای بیمه مرسولات راحت کردهاند و نیاز به اقدام خاصی از سمت شما برای تحت بیمه قرار گرفتن بسته‌تان نیست. فقط کافیست ارزش بسته خود را به‌طور دقیق وارد کنید، تا در شرایطی که نیاز به استفاده از بیمه مرسولات داشتید، بر اساس آن جبران خسارت به شما تعلق بگیرد.
اما برای تهیه بیمه مرسولات پستی برخی شرکت‌ها، ممکن است نیاز باشد هنگام ارسال بسته، گزینه بیمه را انتخاب کنید.
در این حالت فرستنده باید در زمان ارسال، درخواست بیمه را ارائه داده و ارزش واقعی مرسوله را اعلام کند. در صورت واجد شرایط بودن مرسوله، شرکت پستی شرایط و مقررات مربوطه را به اطلاع فرستنده می‌رساند. لازم به ذکر است که پرداخت هزینه بیمه‌نامه که متناسب با نوع و ارزش بسته تعیین میشود، الزامی است.
چه مواردی تحت پوشش بیمه مرسولات پستی قرار می گیرد؟
همان‌طور که گفتیم، برخی از طرح‌های بیمه‌ای، پوشش‌های ویژه‌ای را برای کالاهای ارزشمند، حساس یا خاص ارائه می‌دهند که مشتریان می‌توانند با پرداخت هزینه‌ای اضافی از آن بهره‌مند شوند.
بدون شک مرسولات شکستنی به دلیل حساسیت بالا و احتمال بیشترین آسیب‌دیدگی در حمل‌ونقل، نیاز به بیمه الزامی دارند!
به‌طورکلی، مرسولات پستی در صورت وقوع یکی از شرایط زیر تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرند:
-
گم شدن بسته‌های پستی که دارای گواهی تحویل هستند.
-
آسیب‌دیدگی محموله در طول حمل‌ونقل.
-
مفقود شدن یا به سرقت رفتن بسته‌های پستی.
-
بازگشت مرسوله‌های امانتی توزیع نشده به دلایل نامشخص.
موارد خارج از پوشش بیمه مرسولات پستی
فرستندگان موظف‌اند پیش از ارسال مرسوله، شرایط بیمه‌پذیری کالای خود را بررسی کنند. پس بیایید با برخی مرسولات که به دلیل ماهیت خاص خود تحت پوشش بیمه قرار نمی‌گیرند، آشنا شویم:
-
مواد خطرناک مانند مواد شیمیایی قابل اشتعال یا سمی.
-
کالاهای فسادپذیر که ممکن است در حین حمل‌ونقل فاسد شوند.
-
اقلامی که تحت محدودیت‌های قوانین بین‌المللی قرار دارند.
معمولاً حوادث غیرمترقبه نظیر بلایای طبیعی، جنگ یا شورش در پوشش بیمه مرسولات پستی قرار ندارند. با این حال، در صورت وقوع چنین حوادثی، فرستنده میتواند هزینه‌های پستی غیر از مبلغ پرداختی برای بیمه را مطالبه کند.
ضوابط و مراحل پرداخت غرامت بیمه مرسولات پستی
در صورت وارد شدن خسارت به مرسوله، از جمله آسیب‌دیدگی یا سرقت، فرستنده یا گیرنده می‌توانند درخواست غرامت را ثبت کنند. این فرآیند شامل مراحل زیر است:
مرحله اول: ارائه درخواست رسمی
فرستنده یا گیرنده باید با ارائه مستندات لازم، درخواست خود را به شرکت پستی ثبت کند.
مرحله دوم: بررسی خسارت
شرکت پست پس از دریافت درخواست، بررسی‌های لازم را انجام میدهد که ممکن است شامل بازرسی مرسوله، مشاهده آثار آسیب و تأیید مفقودی باشد.
مرحله سوم: پرداخت غرامت
در صورت تأیید خسارت، شرکت پستی مبلغی معادل یا کمتر از ارزش اعلامشده مرسوله (با توجه به شرایط بیمه‌نامه) را به فرستنده یا گیرنده پرداخت خواهد کرد.
شرکت‌های پستی برای هر مرسوله کد رهگیری صادر می‌کنند و در صورت بیمه بودن مرسوله و بروز مشکل، میتوان با این کد به اداره پست مراجعه و روند پیگیری بیمه را انجام داد.
برای پیگیری غرامت ممکن است نیاز به ثبت شکایت در سامانه جامع غرامات پستی باشد و مدارکی همچون فاکتور خرید کالا، مدارک حمل‌ونقل و سایر مستندات مرتبط با مرسوله قطعاً لازم است.
هزینه بیمه مرسولات پستی چقدر است؟
هزینه بیمه مرسولات پستی معمولاً بر اساس ارزش مرسوله تعیین میشود که میتواند به صورت درصدی از ارزش مرسوله یا به صورت مبلغ ثابت محاسبه گردد.
نرخ بیمه بر اساس نوع مرسوله متفاوت بوده و تعیین هزینه بیمه برای مرسولات ارزشمند، با توجه به قیمت روز کالا محاسبه شده و پرداخت هزینه بیمه نیز معمولا هم‌زمان با ارسال مرسوله انجام میشود.
در ضمن، شرکت‌های پستی نوعی بیمه تحت عنوان بیمه اظهار شده نیز ارائه می‌دهند. در این نوع بیمه، هزینه بر اساس ارزش اعلامشده توسط فرستنده تعیین میشود و همچنین این مبلغ سقف دارد. تعرفه این بیمه معمولاً به ازای هر ۱ میلیون تومان ارزش مرسوله، مبلغ مشخصی (مانند ۲ هزار تومان) خواهد بود.
ارزش مرسوله و سقف تعهد بیمه: چگونه از خسارت جلوگیری کنیم؟
سقف تعهدات بیمه به حداکثر مبلغی اشاره دارد که شرکت پستی در صورت بروز خسارت به مرسوله پرداخت می‌کند. اگر ارزش مرسوله از این سقف بیشتر باشد، فرستنده میتواند با پرداخت هزینه اضافی، پوشش بیمه‌ای را افزایش دهد.
برای دریافت جبران خسارت متناسب، فرستنده باید قبل از ارسال، ارزش دقیق مرسوله را اعلام کند. در مواردی که کالا از ارزش بالایی برخوردار است، توصیه میشود از بیمه‌هایی با سقف تعهد بالاتر یا بیمه اختصاصی برای کالاهای خاص استفاده شود.
سقف تعهدات بیمه‌ای شرکت‌های پستی بر اساس شرایط مختلف تعیین میشود و معمولاً شامل دو نوع پوشش است:
آشنایی با بیمه مرسولات پستی و سرویس جبران خسارت تیپاکس
یکی از خدمات ویژه تیپاکس در راستای افزایش رضایت مشتریان، جبران خسارت برای بسته‌های آسیب‌دیده یا مفقود شده است. این خدمت برای تمامی مشتریان خانگی و کسب‌وکارها قابل استفاده بوده و شرایط و سقف جبران خسارت بسته به نوع مشتری متفاوت است.
بر اساس قوانین شرکت خصوصی پست تیپاکس، حداقل مبلغ جبران خسارت برای بسته‌ها ۴۰۰ هزار تومان و حداکثر مبلغ آن ۱۰۰ میلیون تومان تعیین شده است. این سقف برای مشتریان قراردادی افزایش یافته و تا ۳۰۰ میلیون تومان قابل پوشش است.
همچنین میزان جبران خسارت برای پاکت‌های حاوی اوراق و اسناد مجاز حداکثر ۲۰۰ هزار تومان و برای پاکت‌های حاوی کالا تا سقف ۲ میلیون تومان در نظر گرفته شده است.
برای اطلاعات بیشتر می‌توانید به صفحه جبران خسارت تیپاکس مراجعه کنید.
قوانین و شرایط جبران خسارت تیپاکس
اگر بسته‌ای با ظاهر آسیب‌دیده را از تیپاکس‌یار تحویل بگیرید، جبران خسارت تا ۵۰ درصد ارزش ثبت‌شده انجام خواهد شد. در صورتی که بسته آسیب‌دیده را تحویل نگیرید، جبران خسارت تا ۱۰۰ درصد ارزش ثبت‌شده صورت می‌گیرد.
مثال: اگر ارزش بسته شما ۵ میلیون تومان باشد، تنها ۱۰ هزار تومان به هزینه ارسال اضافه میشود. بنابراین، در اعلام ارزش واقعی مرسوله دقت کنید تا در صورت مفقودی یا آسیب‌دیدگی، خسارت مطابق با ارزش واقعی پرداخت شود.
لازم است بدانید که پس از ثبت سفارش در نمایندگی تیپاکس، ارزش ثبت‌شده بسته خود را حتماً بررسی کنید. در صورت مغایرت، با شماره ۰۲۱۸۴۵۷ تماس بگیرید تا اطلاعات سفارش قبل از ارسال اصلاح شود.
نکات مهم راجع به بسته‌های آسیب‌دیده
-
قبل از ارسال، بررسی کنید که آیا کالای شما تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرد یا خیر.
-
فرستنده باید کالا را به بهترین شکل ممکن بسته‌بندی کند تا از آسیب دیدن آن جلوگیری شود.
-
از تحویل گرفتن و باز کردن بسته آسیب‌دیده بدون حضور تیپاکس‌یار خودداری کنید.
-
بسته باید در حضور تیپاکس‌یار یا زیر دوربین نمایندگی تیپاکس باز شود تا در صورت آسیب‌دیدگی محتویات، جبران خسارت طبق قوانین انجام شود.
-
پس از دریافت بسته آسیب‌دیده، تنها ۷۲ ساعت فرصت دارید تا شکایت خود را ثبت کنید.
-
اگر گیرنده از دریافت بسته آسیب‌دیده خودداری کند، هزینه بازگشت بسته صفر خواهد بود.
-
فرستندگان باید ارزش دقیق مرسوله را اعلام کنند زیرا ارزش کمتر منجر به غرامت پایین‌تر میشود.
اگر بسته در تاریخ معین‌شده به مقصد نرسید، پس از ۱۰ روز کاری می‌توانید شکایت خود را در خصوص مفقودی مرسوله ثبت کرده و منتظر بررسی و تماس کارشناسان تیپاکس باشید.
34 نکته مهم برای سالم رسیدن بسته پستی که باید بدانید!
بسته‌بندی مناسب
-
از کارتن مقاوم و چندلایه استفاده کنید.
-
ابعاد بسته‌بندی را متناسب با کالا انتخاب کنید تا فضای خالی زیادی نداشته باشد.
-
از ضربه‌گیر (مانند نایلون حباب‌دار، فوم یا یونولیت) برای محافظت از کالاهای حساس استفاده کنید.
-
در صورت ارسال چندین کالا در یک بسته، بین آن‌ها فاصله بگذارید و از جداکننده‌های مناسب استفاده کنید.
-
از چسب قوی و پهن برای محکم بستن بسته استفاده کنید.
-
گوشه‌های کارتن را با نوار چسب اضافی تقویت کنید.
-
برچسب "شکستنی" روی بسته‌های حساس و شیشه‌ای بزنید.
-
بسته‌بندی ضدآب برای مرسولات حساس به رطوبت تهیه کنید.
-
از کیسه‌های پلاستیکی مقاوم برای جلوگیری از ورود گرد و غبار استفاده کنید.
-
در بسته‌بندی کالاهای مایع، درپوش را محکم ببندید و از بسته‌بندی ثانویه (پلاستیک مهر و موم‌شده) استفاده کنید.
راهنمای بسته‌بندی مرسولات پستی
برچسب‌گذاری صحیح
-
آدرس گیرنده و فرستنده را دقیق و خوانا بنویسید.
-
کد پستی صحیح و دقیق درج کنید.
-
اگر بسته به جهت خاصی نیاز دارد، برچسب "این طرف رو به بالا" بزنید.
-
در صورت وجود کالاهای شکستنی، برچسب "شکستنی – با احتیاط جابجا شود" استفاده کنید.
-
اگر بسته نیاز به حمل خاصی دارد، اطلاعات لازم را روی آن درج کنید (مثلاً "حساس به حرارت").
-
از برچسب‌های مقاوم به آب و رطوبت استفاده کنید.
-
برای ارسال مدارک ارزشمند، از مهر و موم استفاده کنید.
-
اگر از کارتن بازیافتی استفاده می‌کنید، اطلاعات اضافی یا نادرست را پاک کنید.
انتخاب سرویس پستی مناسب
-
از شرکت‌های معتبر و با تجربه برای ارسال بسته استفاده کنید.
-
برای بسته‌های گران‌قیمت یا حساس، بیمه مرسوله را فعال کنید.
-
در صورت ارزش بالای بسته، از سرویس ارسال با امضا و تأیید دریافت استفاده کنید.
-
روش ارسال مناسب را بر اساس نوع کالا انتخاب کنید (مثلاً پست پیشتاز برای ارسال سریع‌تر).
-
در ارسال‌های بین‌المللی، مقررات گمرکی کشور مقصد را بررسی کنید.
-
در صورت ارسال کالاهای حساس، شرایط حمل‌ونقل شرکت پستی را مطالعه کنید.
-
در شرایط جوی نامناسب، ارسال بسته‌های حساس را به زمان مناسب‌تری موکول کنید.
-
در صورت ارسال کالاهای خاص، با شرکت پستی در مورد شرایط حمل مشورت کنید.
مراقبت از بسته پس از ارسال
-
کد رهگیری را ذخیره کنید و مرتب وضعیت بسته را بررسی کنید.
-
از دریافت‌کننده بخواهید در زمان تحویل، بسته را بررسی کند.
-
در صورت دریافت بسته آسیب‌دیده، بلافاصله به شرکت پستی اطلاع دهید.
-
اگر بسته دارای مهلت مشخصی برای تحویل است، از گیرنده بخواهید در موعد مقرر آن را پیگیری کند.
-
در صورت گم‌شدن بسته، سریعاً پیگیری و درخواست غرامت کنید.
-
در هنگام دریافت بسته‌های ارزشمند، با پیک یا نماینده پستی هویت خود را تأیید کنید.
-
اگر بسته تاخیر داشت، از شرکت پستی وضعیت آن را جویا شوید.
-
در صورت نیاز، برای مرسولات مهم از سرویس ارسال با امضا و تأیید هویت گیرنده استفاده کنید.
نتیجه گیری
بیمه مرسولات پستی یکی از راهکارهای اساسی برای محافظت از کالاهای ارسالی در برابر آسیب، سرقت یا مفقودی است و از خسارت‌های مالی احتمالی جلوگیری می‌کند. برای بهره‌مندی از این خدمات، فرستندگان باید شرایط و ضوابط بیمه را بررسی کرده و ارزش دقیق مرسوله را اعلام کنند.
لازم به ذکر است که انتخاب بیمه متناسب با نوع و ارزش کالا، باعث کاهش نگرانی‌های مرتبط با ارسال مرسولات میشود. توصیه میشود برای ارسال‌های خود، از شرکت‌های معتبر و قانونی مانند اداره پست و تیپاکس استفاده کنید تا امنیت و جبران خسارت تضمین شود.
راهنمای کاهش هزینه ارسال مرسولات و بسته‌های پستی
سوالات متداول
چگونه میتوان وضعیت بیمه و خسارت مرسولات پستی را پیگیری کرد؟
برای پیگیری وضعیت بیمه و خسارت مرسولات، میتوان از کد رهگیری که شرکت پست ارائه میدهد، استفاده کرد. این کد را میتوان در وبسایت یا اپلیکیشن شرکت پستی وارد کرده و وضعیت مرسوله را بررسی کرد. در صورت بروز خسارت، درخواست غرامت را میتوان از همین طریق یا با تماس با پشتیبانی شرکت پست پیگیری کرد. همچنین، سامانه جامع غرامات پستی برای ثبت و پیگیری شکایات در دسترس است.
بیمه مرسولات پستی چه نوع پوشش‌هایی را ارائه میدهد؟
بیمه مرسولات پستی معمولاً شامل جبران خسارت ناشی از گم شدن، آسیب دیدن یا سرقت مرسوله میشود و بسیاری از شرکت‌های پستی در ایران، این خدمات را ارائه می‌دهند.
بیمه مرسولات پستی برای کالاهای خاص (مثل آثار هنری) چگونه است؟
کالاهای خاص مانند تجهیزات الکترونیکی یا آثار هنری معمولاً نیاز به ارزیابی ویژه و پوشش‌های بیمه‌ای خاص دارند. پیشنهاد میشود که فرستندگان این کالاها، قبل از ارسال با شرکت بیمه یا نمایندگی پستی مشورت کنند.
در صورت بروز خسارت، چه مدت پس از ارسال مرسوله میتوان درخواست غرامت داد؟
در صورت بروز خسارت در ارسال مرسوله از طریق تیپاکس، معمولاً فرستنده میتواند ظرف مدت ۷۲ ساعت پس از دریافت مرسوله آسیب‌دیده یا مفقود، درخواست غرامت خود را ثبت کند.
چه مدارکی برای اثبات خسارت به شرکت پستی باید ارائه شود؟
برای ثبت درخواست غرامت، فرستنده باید مستندات لازم مانند فاکتور خرید و تصاویر مرسوله آسیب‌دیده، گواهی‌های تحویل و مستندات دیگر را ارائه دهد.
آیا امکان تغییر ارزش اعلامشده مرسوله بعد از ارسال وجود دارد؟
خیر! پس از ارسال مرسوله، تغییر در ارزش اعلامشده امکانپذیر نیست. بنابراین فرستندگان باید اطمینان حاصل کنند که ارزش واقعی مرسوله را در زمان ارسال اعلام کردهاند.
آیا میتوان برای مرسولات کوچک یا کمارزش نیز بیمه تهیه کرد؟
بله بیمه مرسولات کوچک یا کمارزش نیز امکانپذیر است. با این حال، هزینه بیمه ممکن است در مقایسه با ارزش مرسوله بیشتر از حد معمول به نظر برسد.
در صورت عدم پرداخت غرامت، چه اقداماتی میتوان انجام داد؟
در صورت عدم پرداخت یا تأخیر طولانی در پرداخت غرامت، فرستنده میتواند از طریق ثبت شکایت در سامانه‌های مربوطه یا مراجع قانونی پیگیری کند. همچنین مشاوره با یک وکیل میتواند در موارد خاص مفید باشد.
چگونه میتوان از خدمات بیمه برای مرسولات گروهی استفاده کرد؟
برای مرسولات گروهی، فرستنده میتواند یک بیمه کلی برای کل محموله درخواست کند. این نوع بیمه معمولاً به صورت یکجا محاسبه میشود و میتواند هزینهها را کاهش دهد.