لجستیک هوشمند چیست؟ چه مزایایی دارد و چه مواردی را برای داشتن آن باید رعایت کرد؟
از سال 2020، تمامی مردم در سراسر جهان با یک بیماری همهگیر زندگی میکنند و همین موضوع باعث شده تا مصرفکنندگان بیشتری علاوه بر مصرفکنندگانی که قبلا خرید آنلاین انجام میدادند، شروع به خرید آنلاین کنند که همین امر بار سنگینی بر دوش شرکتها، بهخصوص در رابطه با تحویل کالا، وارد کرده است.
همانطور که قابل تصور است، امروز نمیتوان مانند چند سال قبل به موضوع لجستیک نگاه کرد. امروزه، شما باید نگاه دقیقتری به لجستیک هوشمند داشته باشید؛ زیرا لجستیک هوشمند بهعنوان راهی برای بهدست آوردن مزیتهای رقابتی در بین رقبا شناخته میشود. امروزه شرکتهای بیشتری از راهحلهای لجستیک هوشمند استفاده میکنند که شامل فناوریهای مقیاسپذیر، انعطافپذیر و آیندهگرا هستند؛ زیرا آنها میخواهند عملیات را کارآمدتر، موثرتر و هوشمندتر کنند.
امروزه، زنجیرههای تامین سنتی دیگر کافی نیستند و شرکتها باید راهحلهای هوشمندانهای برای دستیابی به رقابت زنجیره تامین ارائه دهند.
لجستیک هوشمند به استفاده از فناوریهای جدید مانند بلاکچین یا دادههای بزرگ برای بهینهسازی فرایندهای در حال وقوع در انبار اشاره دارد. همچنین پیادهسازی فناوریهای جدید و سیستمهای خودکار در لجستیک، حداکثر توان عملیاتی بدون توقف را تضمین میکند.
در این مقاله قصد داریم تا به بیان مفهوم لجستیک هوشمند پرداخته و درباره فناوریهای اصلی بهکاررفته در انبارها و بهویژه نحوه استفاده از آنها برای دیجیتالی کردن و اتوماسیون یک تاسیسات توضیح دهیم.
لجستیک هوشمند چیست؟
لجستیک هوشمند فرایند پذیرش فناوریهای جدید در تمامی عملیاتی است که در داخل و خارج از انبار، اعم از دریافت کالا در محل بارگیری کالا تا توزیع و تحویل آن به مشتری نهایی طبق شرایط توافقشده، انجام میشود.
به عبارت دیگر، این مفهوم شامل پیادهسازی دستگاههای هوشمند برای خودکارسازی فرایند عملیات لجستیک است.
در دنیای امروز، فناوریهایی مانند هوش مصنوعی ((Artificial intelligence)AI)، دادههای بزرگ و اینترنت صنعتی اشیاء (IIoT(Industrial internet of things)) جایگاه ویژهای را بهدست آوردهاند و قرار است انبارها را بهطور کامل متحول کنند.
درهمین راستا، مطالعه شرکت مشاوره Research and Markets نشان میدهد که اینترنت اشیا (IoT) در بازار لجستیک تا سال 2030 سالانه 13.2 درصد رشد خواهد کرد و از گردش مالی 34.5 میلیارد دلاری در سال 2019 به 100 میلیارد دلار در سال 2030 خواهد رسید.
هدف لجستیک هوشمند، افزایش کنترل فرایند، بهینهسازی ظرفیت انبار و به حداقل رساندن هزینههای عملیاتی در تاسیسات از طریق استفاده از دستگاههای متصل بههم و جمعآوری تمام دادههای تولیدشده در آن است. تجزیهوتحلیل این دادهها قبل از تصمیمگیری اطلاعات جامعی را در مورد آنچه در انبار اتفاق میافتد به مدیران لجستیک ارائه میدهد.
لجستیک هوشمند سیستمهای دستی را با تجهیزات جابهجایی خودکار یا رباتها جایگزین میکند تا فرایند کارهای تکراری مانند جابهجایی کالا، وارد کردن و استخراج بارها و پردازش سفارشها، بهینه و سریعتر شود.
این عملیات توسط یک سیستم نرمافزاری مدیریت انبار (WMS(Warehouse management system)) انجام میشود که خطر خطا را در تاسیسات محدود میکند و تمام عملیات انجامشده در آن، از مدیریت مکان محصول گرفته تا مسیرهای انتخاب اپراتور را بهینه و سریع میکند.
پس اولین قدم برای داشتن لجستیک هوشمند در شرکتها، پیاده سازی WMS است.
هوش و دیجیتالی شدن برای فرایندهای انبار
دیجیتالی کردن لجستیک بهطورکلی توسط یک WMS انجام شده که باعث میشود هوش مصنوعی و قابلیت اطمینان در فرایندهای موجود حاصل شود. از جمله این عملیات میتوان به تکمیل خط تولید، همگامسازی سفارشات داخلی و طراحی مسیرهای انتخاب برای ساده کردن سفر اپراتور اشاره کرد.
بههمینترتیب، یک سیستم مدیریت انبار، کنترل کامل انبار را با نظارت بر ورودی و خروجی محصول در طول روز تضمین میکند و بر اساس قوانین و معیارهای تعیین شده توسط مدیر لجستیک، شکاف انبار (مدیریت مکان) را خودکار (اتوماتیک) میکند. این موضوع به اپراتورها در تکمیل وظایف خود کمک کرده و آنها را سریعتر میکند.
انبار کردن با مدیریت دیجیتالی، تضمین میکند که تمام دادههای تولید شده، بعد از جمعآوری به اطلاعات مفید برای مدیر لجستیک تبدیل شوند. این نرمافزارهای مدیریت انبار، با تجزیهوتحلیل زنجیره تامین، به مدیران کمک میکند تا بر اساس توان عملیاتی واقعی تاسیسات، تصمیمات لجستیکی درستی بگیرند.
چنین نرمافزاری تمام دادهها را جمعآوری میکند تا مدیر لجستیک بتواند در مواردی از جمله در عملیات دریافت کالا و اسلات، تمام اطلاعات تولید شده در انبار را گرفته و به KPIهای زنجیره تامین تبدیل کند.
همچنین فناوریهای جدید امکان تسریع ذخیرهسازی و بازیابی کالا را با جرثقیلهای اتوماتیک استکر فراهم کرده است.
عملیات لجستیک هوشمند شامل چه مواردی است؟
برخی از عملیات لجستیکی ممکن است شامل استفاده از شناسایی فرکانس رادیویی باشد. این موضوع باعث بهبود بهرهوری در انبار و همچنین جریان محصول میشود. اما بیشتر از این، استفاده از حسگرها در وسایل نقلیه یا کنتورهای هوشمند در مسیرها برای بهدستآوردن شفافیت بیشتر و همچنین دادههای قابل تجزیهوتحلیل نیز مهم است.
مثال:
DHL
یکی از راهحلهای هوشمند DHL برای لجستیک، استفاده از کامیونهای هوشمند با سنسور است. به زبان ساده، آنها علاوهبر تنظیم دما، این امکان را به شرکتها میدهند که بدانند بار آنها در زمان واقعی (بهصورت آنلاین) در چه موقعیتی قرار دارد.
CARREFOUR
کارفور، یک خردهفروش اروپایی است که از بلاکچین برای ردیابی محصولات خود استفاده میکند. با استفاده از این فناوری، شرکت کارفور کاهش موجودی را ردیابی میکند و هزینههای نیروی کار باعث کاهش ضایعات و حفظ اطلاعات در زمان واقعی میشود.
این موضوع را میتوان در طول دوره گواهی مدیریت زنجیره تامین و دیپلم حرفهای در مدیریت زنجیره تامین و لجستیک که توسط موسسه مدیریت زنجیره تامین AIMS(Asset Integrity Management Systems) ارائه میشود، با جزئیات بیشتری درک کرد.
نقش اتوماسیون در لجستیک هوشمند
اتوماسیون فرایندها یکی از ویژگیهای اصلی لجستیک هوشمند است. این موضوع نتیجه مستقیم اجرای فناوریهای جدید در انبار، مانند راهحلهای حملونقل خودکار و ذخیرهسازی (نوار نقالههای پالت، سیستمهای Miniload و AS/Rs(Automated storage and retrieval system) برای پالت) است. این راهحلهای اتوماسیون برای کارهای تکراری اعمال میشوند تا از گردش کار بدون وقفه اطمینان حاصل شود.
این سیستمها نهتنها وظایف انجامشده در امکانات لجستیکی را تسریع میکنند، بلکه با ذخیره کالا، ظرفیت ذخیرهسازی را نیز به حداکثر میرسانند.
لجستیک هوشمند، رباتیک را وارد انبارداری میکند و همچنین پیدا کردن وسایل نقلیه هدایت شده اتوماتیک (AGV(Automated Guided Vehicle)) ، رباتهای مستقل موبایل (AMR(Automated Meter Reading)) و COBOTS در فرایندی مانند حرکات کالا و انتخاب سفارش، بهطور فزایندهای معمول است.
هیچکدام از این راهحلها اگر ایمن نبودند، قابل اجرا نیز نبودند. ادغام هوش مصنوعی و IoT باعث شده است تا محصولات، سیستمهای خودکار و اپراتورها در انبار یکپارچه شوند. در حقیقت، این کار باعث جایگزین کردن اپراتورها در فیزیکیترین و تکراریترین کارها و همچنین انتصاب مجدد آنها به فعالیتهایی که باعث افزایش ایمنی و بهرهوری کارگران است، میشود.
حرکت به سمت لجستیک هوشمند
تبدیل یک زیرساخت لجستیکی معمولی به یک زیرساخت هوشمند، بههیچ عنوان ساده نیست.
برنامهریزی لجستیک برای هر شرکت، منحصربهفرد است و به راهحلهای خاصی نیاز دارد که اغلب سیستمهای دستی، نیمه خودکار و خودکار را ترکیب میکند.
برای بهینهسازی عملیات لجستیک و پیادهسازی فناوریهای جدید در انبار، باید از خود بپرسید که نیازهای شرکت شما چیست؟ کجا میتوان بهرهوری را افزایش داد؟ و در چه عملیاتی میتوان هزینه مازاد را کاهش داد؟
یکی دیگر از استراتژیهای موثر در مسیر لجستیک هوشمند، محدود کردن حضور تجهیزات جابهجایی، تعویض آن با راهحلهای خودکار مانند نوار نقاله و جرثقیلهای پشتهای برای پالتها و جعبهها است.
لجستیک هوشمند: حداکثر بهرهوری در عملیات انبار
لجستیک هوشمند به لطف مفاهیم جدیدی مانند بلاکچین، هوش مصنوعی و اینترنت اشیا، درحالحاضر در بسیاری از موارد، با لجستیک سنتی برابری میکند. این فناوریها اتوماسیون را برای دستیابی به حداکثر توان عملیاتی ارتقا میدهند، هزینههای اضافی را از بین میبرند و چرخههای عملیاتی 24 ساعته را تضمین میکنند.
لجستیک هوشمند چه از طریق راهحلهای حملونقل خودکار و چه از طریق پیادهسازی سیستم مدیریت انبار، کنترل کارآمد موجودی، ایمنی ارتقاء یافته برای اپراتورها و محصولات و همچنین حذف خطاها، وظایفی مانند انتخاب سفارش و مدیریت بازگشت را تضمین میکند.
مزایای استفاده از راهحلهای لجستیک هوشمند
با استفاده از لجستیک هوشمند، صرفنظر از منطقه یا جایگاهی که در آن فعالیت میکنید، مزایای زیادی وجود دارد که میتوانید انها را بهدست آورید.
اطمینان از کیفیت تولید با پیشبینی آسیب محصول
یکی از اهداف اصلی یک شرکت این است که محصولات خود را بهصورت سریع و کارآمد بهدست مصرفکنندگان برساند. با این حال، همواره شرکتها باید مطمئن شوند که از آسیب به محصول جلوگیری میشود.
درحالیکه همیشه درصدی از محصولات آسیبدیده وجود دارد، اما هدف شما این است که این تعداد را به حداقل برسانید.
بهطورکلی، یک شرکت باید اطمینان حاصل کند که فرایندهای تولید آن به خوبی اجرا میشود.
اما بیشتر از این، باید از مونتاژ قطعات یا محصولات معیوب نیز جلوگیری کند.
با این حال، اگر شرکتی با محصولات حساسی سروکار دارد که ممکن است به مرور زمان بشکنند، خراب شوند یا اگر در دمای خاصی نگهداری نشوند، فاسد میشوند، باید مراقبت بیشتری صورت گیرد.
برنامهریزی تولید - تشخیص کمبودهای تحویل
یکی دیگر از مزایای اصلی استفاده از لجستیک، راهحلهای هوشمند مربوط به تشخیص کمبود تحویل است. حقیقت این است که بسیاری از مواد برای رسیدن به محل تولید، زمان زیادی را سپری میکنند.
حتی برخی از آنها نیاز به تعویض چندین باره حامل در طول مسیر دارند. بهطورکلی، همیشه نقاط کوری در این مسیر وجود دارد که شما هیچ اطلاعاتی در مورد آنها و آن مواد ندارید.
اگرچه این موضوع زمانی که مواد بهصورت زمینی حمل میشوند اتفاق میافتد، اما اگر از طریق دریا حمل شوند، مشکلات میتوانند حتی بزرگتر هم بشوند.
برای مثال تنها به طوفانهایی فکر کنید که میتوانند به کشتیها ضربه زده و آسیب برسانند. حال آنکه مشکلات بنادر بارگیری نیز میتواند منجر به تاخیر در عملیات و مدیریت زنجیره تامین شود.
بدترین بخش ماجرا این است که ممکن است زمانی زیاد، حتی هفتهها طول بکشد تا متوجه مشکلات شوید و آنها را اصلاح کنید.
طبیعتا این امر باعث اختلال در تولید می شود؛ اما با استفاده از راهحلهای لجستیک هوشمند، میتوانید عملکرد خود را بهتر کنترل کنید و انبارهای فعلی خود و مواد سفارش داده شده خود را بهصورت آنلاین بررسی کنید.
اطمینان از قابلیتهای تحویل
شکی وجود ندارد که تاخیر در تحویل، خسارت مالی زیادی به یک شرکت وارد میکند.
این موضوع دلیل دیگری است که چرا باید استفاده از لجستیک هوشمند را همواره در نظر بگیرید.
لجستیک هوشمند کمک میکند تا به بسیاری از سوالات مانند تامینکننده من تا چه حد قابل اعتماد است؟ آیا ممکن است بهدلیل اینکه او قبلا در تحویل بهموقع (OTD( On Time Delivery)) چالش داشته است، دوباره مشکلاتی ایجاد کند؟ و آیا او واقعا محصولات توافق شده را در مدت زمان توافق شده تحویل میدهد؟ پاسخ داده شود.
استراتژی لجستیک هوشمند برای تقویت کسبوکار شما
با افزایش سرعت کسبوکار، پیشبینی آینده و حرکت در مسیر آینده، هرگز تا این میزان دارای اهمیت نبوده است.
برای انجام این کار، باید از تمام جنبههای عملیات خود آگاهی داشته باشید.
درهمین راستا در ادامه این مطلب لیستی از بهترین استراتژیها برای تقویت کسبوکارتان را گردآوری کردهایم.
این نکات و ترفندها به شما کمک میکند تا عملیات را برای کارایی بیشتر و عملکرد بهتر در همه موارد از مدیریت موجودی گرفته تا خدمات مشتری ساده کنید.
همچنین در پایان این مطلب خواهید دانست که چگونه استراتژیهای لجستیک هوشمند میتوانند کسبوکار شما را متحول و در محیط رقابتی امروزی پیشرفت دهند.
کارایی عملیاتی خود را بهبود بخشید
اولین قدم در تقویت کسبوکار، بهبود کارایی عملیاتی شما است.
این موضوع به معنای خودکارسازی در صورت امکان و ساده کردن فرایندهای دستی است.
همچنین باید با تقسیمبندی مشتریان و تمرکز بر سودآورترین موارد، بهدنبال بهینهسازی عملیات خود باشید.
بهعنوانمثال، این موضوع ارزش این را دارد که روی اقلام با ارزشی مانند غذا و نوشیدنیها که حاشیه سود بالایی دارند و درصد زیادی از فروش شما را تشکیل میدهند، تمرکز کنید.
همچنین، برای افزایش فروش خود، روی محصولاتی تمرکز کنید که فصلی نیستند
اگر تجهیزات تخصصی دارید، باید بهدنبال راههایی برای کارآمدتر کردن آن باشید.
اگر محصولات مشابهی را پردازش میکنید، میتوانید با به اشتراک گذاشتن تجهیزات بین محصولات، به کاهش هزینههای اضافی نیز توجه کنید.
نیروی کار خود را آموزش دهید و با روند کار درگیر کنید
استراتژی لجستیک هوشمند بعدی، آموزش و درگیر کردن نیروی کار شما است.
این بدان معنا است که کارمندان خود را در مورد کسبوکار خود آموزش دهید و به آنها مهارتهایی بدهید که برای رشد شغلی خود با شما، به آنها نیاز دارند.
این امر میتواند از طریق برنامههای آموزشی برای کارکنان و مدیران انجام شود.
شما همچنین باید با مشتریان خود تعامل داشته باشید، زیرا این کار تصویر بهتری از نیازهای خود و نحوه برآورده کردن آن نیازها به شما میدهد. بهعنوان مثال، اگر محصولات غذایی میفروشید، باید به نحوه رسیدگی به مسائل ایمنی مواد غذایی در عملیات خود نگاه کنید. چراکه این موضوع به شما کمک میکند تا کارایی عملیاتی را افزایش دهید و کسبوکار خود را تقویت کنید.
مواردی را که امکان خودکار شدن دارد، خودکار کنید
یکی دیگر از استراتژیهای کلیدی لجستیک، خودکار کردن موارد قابل خودکارسازی است.
این موضوع شامل اجرای یک سیستم حملونقل 24 ساعته، استفاده از نرمافزار ردیابی و جمعآوری دادهها برای بهینهسازی فرایندهای شما میشود.
این موضوع همچنین میتواند شامل خودکار کردن عملکردهای خاصی مانند مدیریت موجودی، بستهبندی و حملونقل باشد.
به عنوان مثال، اگر یک شرکت با تعداد کمی کارمند را اداره میکنید، باید به عنوان یک دفتر کار مجازی فعالیت کنید. زیرا این کار میتواند به صرفهجویی در هزینههای سربار مانند اجاره، خدمات آب و برق و بیمه با فعالیت در مکانی نزدیک به مشتریان شما کمک کند.
اگر به تجهیزات اداری دسترسی ندارید و یا فضای محدودی برای کار دارید، کار بهعنوان یک دفتر مجازی نیز میتواند در رونق کسبوکار به شما کمک کند.
سرمایهگذاری در فناوری
وقتی نوبت به تقویت کسبوکار شما میرسد، سرمایهگذاری در فناوری به شما کمک میکند تا کارایی خود را به حداکثر برسانید.
این موضوع شامل استفاده از نرمافزارهای مبتنی بر ابر (Cloud) و دستگاههای دیجیتال برای افزایش بهرهوری شما میشود.
همچنین ارزش سرمایهگذاری روی فناوریها را داشته و میتواند به شما کمک کند تا کارایی عملیاتی خود مانند حسگرهایی که عملیات درون انبار شما را ردیابی و نظارت می کنند را افزایش دهید.
همچنین باید به نرمافزار مدیریت موجودی دیجیتال که میتواند به شما در مدیریت موجودی و تسریع در ایجاد برنامههای حملونقل کمک کند، نگاه کنید.
شما همچنین باید روی فناوریهایی سرمایهگذاری کنید که میتواند به ارتقاء خدمات مشتریان شما کمک کند. برای مثال پذیرندگان مجازی یا رباتهای چت آنلاین که میتوانند به سوالات مشتریان رسیدگی کنند، ازجمله این فناوریها هستند.
اعتماد، کلیدی نهایی کسبوکار شما
اعتماد، کلید نهایی برای تقویت کسبوکار شما بوده و تقویت آن برایتان دشوار خواهد بود. وقتی با تامینکنندگان و مشتریان کار میکنید، باید به یکپارچگی آنها اعتماد کنید. این بدان معنی است که شما باید در مورد هر یک از طرفین دقت لازم را انجام دهید و همچنین در تصمیمگیری خود مطمئن باشید. این موضوع به شما کمک میکند تا کسبوکار خود را تقویت کرده و حاشیه سود خود را افزایش دهید.
انواع لجستیک کداماند؟
راهحلهای لجستیک هوشمند طراحی شده توسط اینترنت اشیاء
استراتژی های رشد درآمد شرکت های لجستیکی
10 مورداستفاده از هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی در لجستیک و زنجیره تامین
منابع:
aims.education/smart-logistics-and-smart-logistics-solutions
www.interlakemecalux.com/blog/smart-logistics