لجستیک چیست و چه تعریفی دارد؟ چقدر لجستیک در دنیای امروز اهمیت دارد؟ انواع لجستیک چیست و چه چیزهایی روی آن اثرگذار هستند؟ در این نوشتار به این سوالات پاسخ خواهیم داد.
بهطور کلی، لجستیک به انتقال استراتژیک کالاها و خدمات از یک مکان به مکان دیگر اشاره دارد. این اصطلاح در ابتدا برای توصیف حملونقل تجهیزات نظامی به سربازان استفاده می‌شد؛ اما با ظهور تجارت الکترونیک و خرید آنلاین، امروزه لجستیک به‌عنوان بخشی از فرایند زنجیرهتامین جهانی شامل تهیه، ذخیره‌سازی، خرید و توزیع موادی که اقتصاد را تقویت می‌کند، شناخته میشود.
در این مقاله قصد داریم تا با مفهوم دقیق لجستیک، مدیریت زنجیره تامین در مقابل لجستیک، اهمیت لجستیک، انواع لجستیک و ... بیشتر آشنا شویم.
تعریف لجستیک چیست؟
لجستیک به مدیریت منابع و فرایند هماهنگی، نحوه به‌دست‌آوردن، ذخیره و توزیع کالاها و محصولات گفته میشود. همچنین لجستیک معمولا با زنجیره تامین جهانی همراه است. تمامی تولیدکنندگان در حین نظارت بر عملیات پیچیده تولید، به منظور حفظ کارایی، کاهش هزینه‌ها و اطمینان از برآورده شدن نیازهای مصرف‌کنندگان، به لجستیک متکی هستند.
امروزه و باتوجه‌به نقش پررنگ شرکت‌های تجارت الکترونیک از جمله آمازون، لجستیک وظیفه‌ای بیش از جابه‌جایی محصولات از یک مکان به مکان دیگر را در بر می‌گیرد.
بخش مهمی از لجستیک، شامل اقداماتی است که به منظور به حداکثر رساندن رضایت مشتری انجام میشود. این اقدامات شامل مواردی همچون برنامه‌ریزی تقاضا، انجام سفارش، مدیریت موجودی و خدمات مشتریان است.
این اقدامات تضمین میکنند که کالاهای مورد نیاز مصرف‌کنندگان به‌درستی و به میزان کافی انبار شده و سفارشات به موقع انجام می‌شوند.
در دنیای امروز، نرم‌افزارهای مدیریت لجستیک به گسترش جزئیات صنعت لجستیک و نحوه ارائه کالا به مصرف‌کنندگان کمک شایانی کرده‌اند. برخی از نمونه‌های نرم‌افزار برای صنعت لجستیک شامل سیستم‌های مدیریت حملونقل، نرم‌افزار برنامه‌ریزی منابع سازمانی، سیستم‌های مدیریت محوطه و سیستم‌های مدیریت انبار میشود.
همچنین با رشد این فناوری، نیاز به شرکت‌های تخصصی متمرکز بر ساخت و پیاده‌سازی نرم‌افزارهای لجستیکی بیش از پیش احساس میشود.
همانطور که پیشرفت فناوری درحال تغییر جهان ما است، تاثیر آن بر صنعت لجستیک نیز بیشتر میشود و باعث تغییر در نحوه تحویل سریع و کارامد محصولات خود به مصرف‌کنندگان خواهد شد.
مدیریت زنجیره تامین در مقابل لجستیک
مدیریت زنجیره تامین و لجستیک معمولا به صورت یکسان در نظر گرفته می‌شوند، اما این اصطلاحات در واقع دو بخش متمایز از معنای جابه‌جایی منابع را نشان داده و تعریف میکنند.
مدیریت زنجیره تامین بزرگترین شبکه‌ای است که فروشندگان جهانی، شرکت‌های حملونقل، توزیع‌کنندگان و انبارها را به یکدیگر متصل می‌کند. این شبکه به عنوان چارچوبی که لجستیک تحت آن کار می‌کند، عمل می‌کند.
لجستیک فرایندی است که شرکتها برای تحویل کالا به مصرف‌کنندگان انجام می‌دهند. این فرایند شامل خرید و تحویل مواد، بسته‌بندی، حمل کالا و همچنین حمل کالا و محصولات به توزیع‌کنندگان است.
چرا لجستیک مهم است؟
چگونگی انجام عملیات لجستیک ممکن است اولین چیزی باشد که هنگام خرید آنلاین یا در یک فروشگاه سنتی به آن فکر می‌کنید؛ به‌همین‌دلیل است که سیاست‌های لجستیکی بر زنجیره‌های تامین جهانی، اقلام موجود در انبار، زمان و همچنین مکان‌هایی که تولیدکنندگان برای ساخت تاسیسات خود انتخاب کرده‌اند، تاثیر می‌گذارد و باعث اهمیت لجستیک در اقتصاد جهانی می‌شوند.
استفاده صحیح از لجستیک برای عملکرد مناسب کسبوکارها در سراسر جهان ضروری است. چراکه معمولا یک لجستیک مدیریت‌شده، بهطور تاثیرگذار منجر به نتایج مثبت تجاری میشود. لذا با پیچیدگی روزافزون زنجیرهتامین جهانی، اجرا و مدیریت درست عملیات لجستیک، بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد.
جالب است بدانید که اهمیت لجستیک به ساده‌سازی ارتباطات و کاهش هزینه‌ها نیز منجر میشود.
همچنین یک لجستیک موثر، از طریق سیستم‌های خودکار، به تقویت روابط بین تامین‌کنندگان، خدمات حملونقل و انبارداران نیز کمک می‌کند. عملیات لجستیک، تحویل و انجام سفارشات را بهبود بخشیده و تا حدودی هزینه‌های سربار را کاهش می‌دهد.
این هزینه‌ها با استفاده از سیستم‌های لجستیکی برای خرید کالا و بر اساس پیش‌بینی‌های عرضه و بهبود مدیریت موجودی، کاهش می‌یابند.
انواع لجستیک کداماند؟
صنعت لجستیک در قرن گذشته تحولات زیادی را تجربه کرده است. در طول دهه 1960، زمانیکه IBM اولین سیستم کامپیوتری مدیریت و پیش‌بینی موجودی را توسعه داد، زنجیرهتامین بهطور چشمگیری دستخوش تغییر شد و عملیات ردیابی سفارشات، موجودی و توزیع را ساده‌تر کرد. از آن زمان تا به امروز، این صنعت هر روز پیشرفت کرده و دیدگاهی کاملا نو در مورد نحوه مبادله کالا در سراسر جهان ارائه کرده است.
انواع لجستیک
- لجستیک در تجارت الکترونیک
- لجستیک در حملونقل بار
- لجستیک شخص ثالث
- لجستیک حاملها
- حملونقل بار
امروزه، قلمرو لجستیک به شدت تحت تاثیر هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی است و بسیاری از شرکت‌های لجستیک از آن برای ارائه پیش‌بینی دقیق‌تر و مدیریت سفارشات پیشرفته‌تر استفاده میکنند. با وجود این پیشرفت‌های تکنولوژیکی و موارد دیگر، زنجیره تامین این شانس را پیدا کرده است تا در سراسر جهان رونق پیدا کند.
برای آشنایی بیشتر می‌توانید مقاله انواع لجستیک را مطالعه کنید.
از 1PL تا 10PL- درک مدل‌های مختلف ارائه خدمات لجستیک
لجستیک در تجارت الکترونیک
باتوجه‌به ظهور تجارت الکترونیک و رشد سریع فضای سفارش‌های آنلاین، لجستیک به یکی از صنایع با رشد سریع در جهان تبدیل شده است. در این میان بسیاری از سازمان‌ها در پاسخ به دگرگونی مستمر لجستیک و به بهینه‌سازی زنجیره تامین به روش‌های غیرقابل تصور اختصاص یافته‌اند.
شاید شناخته‌شده‌ترین رهبر لجستیکی که در چند دهه گذشته ظهور کرده است، آمازون باشد. درحالیکه آمازون در ابتدا به‌عنوان یک بازار آنلاین برای کتاب تاسیس شده بود، اما بعدها این شرکت به نامی شناخته شده در سراسر جهان تبدیل شد و نحوه حملونقل و تحویل محصولات به مصرف‌کنندگان را نیز تغییر داد.
استراتژی تحویل کالا در همان‌روز و روز بعد آمازون بر یک چارچوب لجستیک پیچیده استوار است. به‌همین‌دلیل آمازون به دلیل استراتژی لجستیکی خود بسیار مشهور شده است.
در آمازون، محصولات پیش از انتقال به مراکز مرتب‌سازی (سورتینگ)، به مراکز تکمیل سفارش شرکتها تحویل داده می‌شوند.
هنگامی‌که کالاها از طریق مراکز مرتب‌سازی آمازون تامین شدند، در طیف گسترده‌ای از حالت‌های حملونقل بارگیری می‌شوند. این حالت‌ها می‌تواند شامل کامیون‌های حملونقل، هواپیماهای شخصی شرکت و ... باشد.
چرا باید لجستیک را برون‌سپاری کرد؟
لجستیک شخص ثالث
آمازون به طور کامل چشم‌انداز لجستیک را بی‌انتها تعریف کرده است؛ اما بااین‌حال آمازون تنها ارائه‌دهنده اصلی لجستیک شخص ثالث (3PL) نیست که بازار را دچار تحول کرده است. بلکه شرکت‌هایی مانند UPS و FedEx نیز نقش مهمی در تحول لجستیک ایفا کرده‌اند.
این شرکتها توانایی حمل کالا از مبدا، انبارداری و بسته‌بندی محصولات را دارند. کار با ارائه‌دهندگان 3PL مزایای بیشماری از جمله توانایی گسترش آسانتر کسب‌وکار در بازارهای جدید و بهبود خدمات به مشتریان را برای کسبوکارهای کوچک و بزرگ به ارمغان می‌آورد.
لجستیک در حملونقل بار
درحالیکه هر یک از ارائه‌دهندگان 3PL به‌تنهایی قادر به مدیریت کل عملیات زنجیره تامین یک شرکت هستند، اما می‌توان بخش‌های مختلف فرایند لجستیک را توسط ارئه‌دهندگان جداگانه نیز انجام داد.
به‌عنوان‌مثال، شرکت‌های حملونقل تنها به حملونقل فیزیکی کالا رسیدگی میکنند؛ درحالیکه حملونقل کالا به بهینه‌سازی راه‌حل‌های حملونقل و رسیدگی به اسناد نیز نیاز دارد. به‌همین‌دلیل، لجستیک را می‌توان به عنوان یک شبکه پیچیده از بخش‌های پویا در نظر گرفت که به منظور افزایش کارایی و کاهش هزینه‌ها در زنجیره تامین، به صورت پشت سر هم با یکدیگر عمل میکنند.
به‌عنوان‌مثال، Flexport یک مدل عملیاتی طراحی شده برای ساده‌سازی حملونقل جهانی ایجاد کرده است؛ درحالیکه Transfix بازاری ایجاد کرده است که فرستنده‌ها را به شبکه ملی حاملها متصل می‌کند.
طراحی شبکه لجستیک
تحولات فناوری لجستیک
باتوجه به دگرگونی به ظاهر بی‌پایان صنعت لجستیک، مدیریت لجستیک به طور طبیعی از عناصر مختلفی تشکیل شده است. این مولفه‌ها شامل برنامه‌ریزی، تهیه و هماهنگی مواد تولیدی، استراتژی توسعه یک محصول و بازیابی مواد و لوازم مربوط به تولید یک محصول است.
اهمیت مدیریت لجستیک در کسب‌وکار
برای مدیران لجستیک، پیگیری بسیاری از جنبه‌های مختلف زنجیرهتامین می‌تواند تقریبا غیرممکن باشد؛ اما خوشبختانه، فناوری لجستیک با موفقیت این صنعت را تغییر داده و آن را به یک بخش قوی تبدیل کرده است که با ظهور فناوری‌های جدید نوآورانه تغذیه میشود.
برترین شرکت‌های فناوری لجستیک:
- FourKites
- project44
- Motive
- Zipline
- Flexport
- Transfix
- Arrive Logistics
هوش مصنوعی و بهینه‌سازی در لجستیک
با افزایش تقاضا برای تحویل آنلاین و بالا رفتن انتظارات مصرف‌کنندگان، نیاز به بهینه‌سازی لجستیک هیچگاه تا این میزان مهم نبوده است.
درنتیجه، امروزه توسعه‌دهندگان نرم‌افزار دست‌به‌کار شده‌اند تا پلتفرم‌هایی را ایجاد کنند که زنجیره تامین را بیشتر قابل مدیریت کنند.
ارائه‌دهندگان نرم‌افزارهایی مانند FourKites، project44 و FreightVerify به اپراتورهای زنجیره تامین قدرت می‌دهند تا به سادگی مسائل را شناسایی کرده و به سرعت آن‌ها را حل کنند. سازمان‌ها نیز با صرفهجویی زیاد در زمان میتوانند بر جنبه‌های دیگر فرایند لجستیک تمرکز کنند.
با در نظر گرفتن تمام اقداماتی که آمازون بر روی خدمات تجارت الکترونیک خود انجام می‌دهد، تعجب‌آور نیست که این شرکت به شدت از آخرین فناوری‌های روز از جمله هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی برای دستیابی به اهداف لجستیکی خود استفاده کند.
اتوماسیون انبار در لجستیک
آمازون تنها از فناوری برای به حداکثر رساندن تجربه مشتری استفاده نمی‌کند. این شرکت تجارت الکترونیک در سال 2012 و درست زمانی که اتوماسیون را در زنجیره تامین خود با خرید Kiva Systems معرفی کرد، خبرساز شد. امروزه، انبارهای آمازون مملو از هزاران ربات است که برای بهینه‌سازی فرایند چیدن و بسته‌بندی ساخته شده‌اند.
آمازون تنها رهبر لجستیکی نیست که از پتانسیل رباتیک استفاده کرده است. در واقع، فضای اتوماسیون انبار در چند سال گذشته به شدت رشد کرده است و انتظار می‌رود در طول زمان ارزش بیشتری پیدا کند.
همچنین رشد این بخش تا حد زیادی نیازمند ارسال سریع محصولات و درعین‌حال کاهش هزینه‌های عملیاتی است. محبوبیت خرید آنلاین مواد غذایی به طور ویژه‌ای رشد اتوماسیون انبارها را تقویت کرده است؛ زیرا خرده‌فروشان مواد غذایی آنلاین مجبور شده‌اند ضمن رقابت با فروشگاه‌های سنتی، تقاضاهای روزافزون مصرف‌کنندگان را برآورده کنند.
وسایل نقلیه خودمختار در لجستیک
همانطور که اتوماسیون انبار همچنان به صنعت لجستیک نفوذ می‌کند، وسایل نقلیه خودران نیز به یک نیاز ضروری زنجیره تامین تبدیل می‌شوند.
برای شرکت‌هایی مانند آمازون، وسایل نقلیه خودران نه‌تنها در انبار سودآور هستند، بلکه پتانسیل تحویل در جاده‌ها را سریع‌تر و کارآمدتر میکنند.
همچنین شرکت‌هایی مانند Starship Technologies در حال توسعه راه‌های جدید انقلابی برای حملونقل خودکار کالا هستند؛ بنابراین فرصت‌های جدیدی را در حوزه لجستیک ایجاد میکنند.
پهپادها در لجستیک
در کنار ظهور وسایل نقلیه خودران، استفاده تجاری از پهپادها راه‌های جدیدی را برای مدیریت زنجیره تامین باز کرده است.
در محیط یک انبار، پهپادها میتوانند برای بازرسی هوایی استفاده شوند و حتی میتوانند درخواستهای تعمیر و نگهداری را انجام دهند، که همگی میتوانند در زمان تولیدکنندگان صرفهجویی کنند.
باتوجه‌به توانایی پهپادها برای انتقال سریع اقلام کوچک، بسیاری از شرکت‌های فناوری در حال تلاش برای توسعه حالت‌های حملونقل هوایی هستند.
به‌عنوان‌مثال، استارتاپ لجستیکی Zipline پهپادهای بدون سرنشینی را ایجاد کرده است که برای تحویل سریع کالاها و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای طراحی شده‌اند.
پرینت سه‌بعدی در لجستیک
به فرایندی که طی آن یک شیء واقعی از یک مدل دیجیتال (که به پرینتر سه‌بعدی، داده شده است) ساخته میشود، پرینت سه‌بعدی می‌گویند. در این فرایند لایه‌های نازکی از مواد مورد استفاده پرینتر سه‌بعدی، بر روی یکدیگر قرار می‌گیرند تا شکل نهایی به‌دست آید.
پرینت سه‌بعدی در صنایع مختلفی کاربرد دارد. در این بین درحالیکه گزینه‌های زیادی برای بسته‌بندی و تحویل سریع کالا وجود دارد، کارشناسان زنجیره تامین هنوز در جستجوی راه‌هایی برای تولید محصولات با سرعتی هستند که انتظارات رو به رشد مصرف کنندگان را برآورده کند. به‌همین‌دلیل پرینت سه‌بعدی به عنوان یک راه‌حل ممکن وارد فضای لجستیکی نیز شده است.
برای آشنایی بیشتر با صنعت لجستیک، پیشنهاد می‌کنیم مقالاتی که در ادامه قرار داده‌ایم را مطالعه کنید.
جدیدترین فناوری‌های صنعت پست و حملونقل
مشکلات رایج ارسال بسته‌های پستی در ایران
استراتژی‌های افزایش درآمد شرکت‌های لجستیکی
بلاکچین در لجستیک چیست و چگونه این صنعت را تغییر می‌دهد؟
نقش بسته بندی در صنعت لجستیک
نقش انبارداری در صنعت لجستیک
چگونه تصمیمات لجستیکی درست بگیریم؟
سوالات متداول
انواع لجستیک کداماند؟
- لجستیک در تجارت الکترونیک
- لجستیک در حملونقل بار
- لجستیک شخص ثالث
- لجستیک حاملها
- حملونقل بار
پهپادها چگونه به لجستیک کمک میکنند؟
در محیط یک انبار، پهپادها میتوانند برای بازرسی هوایی استفاده شوند و حتی میتوانند درخواستهای تعمیر و نگهداری را انجام دهند، که همگی میتوانند در زمان تولیدکنندگان صرفهجویی کنند.
چرا لجستیک مهم است؟
استفاده صحیح از لجستیک برای عملکرد مناسب کسبوکارها در سراسر جهان ضروری است. چراکه معمولا یک لجستیک مدیریت شده، بهطور تاثیرگذار منجر به نتایج مثبت تجاری میشود. لذا با پیچیدگی روزافزون زنجیرهتامین جهانی، اجرا و مدیریت درست عملیات لجستیک، بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد.
منبع:
https://builtin.com/logistics