با اهمیت روزافزون بهره‌برداری از زنجیره تامین سازگارتر با محیط زیست، لجستیک پایدار به یک مدل محبوب و ضروری میان مشتریان و کسبوکارها تبدیل می‌شود. پس بر هر کسب‌وکاری واجب است تا برای ماندن در بازار رقابت و بهبود چهره برند خود با این مدل محبوب آشنا شود.
در این مقاله سعی داریم تا با اهمیت لجستیک پایدار، بهترین شیوه‌ها و مزایای آن و اینکه چگونه می‌توانیم برای آینده لجستیک با اولویت پایداری برنامهریزی کنیم، آشنا شویم.
لجستیک پایدار چیست؟
در مقاله لجستیک چیست به تعریف اصطلاح لجستیک پرداختیم؛ اما لجستیک پایدار به‌طورکلی در مورد پایدارتر کردن لجستیک، حمل‌ونقل و مواردی برای به حداقل رساندن تاثیرات زیست محیطی و اقدامات مربوط به این فرایندها صحبت می‌کند.
برای اینکه خدمات لجستیک خود را پایدار کنید، اقدامات و راه‌های مختلفی وجود دارد. در ادامه چند نمونه از بهترین اقدامات در مورد لجستیک پایدار را شرح داده‌ایم.
اقدامات و روش‌های مختلف برای پایدار کردن لجستیک
پایداری خود را ارزیابی کنید
استراتژی کلی لجستیک خود را ارزیابی کنید تا دریابید که در چه بخش‌هایی می‌توانید شیوه‌های پایدارتری را اجرا کنید.
مسیرهای سفر خود را بهینه کنید
با به حداقل رساندن سفرهای غیرضروری و زمان انتظار، مصرف سوخت خود را کاهش دهید.
از انرژی یا فناوری‌های تجدیدپذیر استفاده کنید
پتانسیل استفاده بیشتر از انرژی یا فناوری‌های سبز (تجدیدپذیر) را در استراتژی لجستیک خود بررسی کنید.
تا حد امکان از اتلاف انرژی اجتناب کنید
با اطمینان از بسته‌بندی ظروف و وسایل حمل‌ونقل به میزان حداکثری، اتلاف ظرفیت، فضا و انرژی را به حداقل برسانید.
از بسته‌بندی پایدار استفاده کنید
استفاده از بسته‌بندی قابل بازیافت یا پایدار را در استراتژی لجستیک خود بگنجانید.
بسته بندی سبز چیست؟
از لجستیک یکپارچه استفاده کنید
با به حداکثر رساندن کارایی در بخش‌های مختلف کسب‌وکار، زنجیره تامین خود را در تمام بخش‌ها متعادل کنید.
از گزینه‌های حمل‌ونقل سبزتر استفاده کنید
در صورت امکان، جایگزین‌های سبزتر از جمله خودروهای برقی را برای حمل‌ونقل خود در نظر بگیرید.
همواره ادغام پایداری در زنجیره تامین و لجستیک را باید به‌عنوان یک اولویت برای کسبوکارها خود در نظر بگیرید. اما همیشه به‌یاد داشته باشید این موضوع را به‌عنوان یک فرایند مداوم و به دید یک هدف بلندمدت دنبال کنید.
نکته مهم این است که باید با معرفی شیوه های لجستیکی پایدارتر، آنها را در استراتژی لجستیک آینده خود بگنجانید.
چگونه می‌توانم کسب‌وکار خود را با یک لجستیک پایدار آغاز کنم؟
همانطور که اشاره کردیم، شروع لجستیک پایدار می‌تواند چالش برانگیز و کمی دلهره‌آور باشد؛ یک نقطه شروع کلیدی برای شروع لجستیک پایدار این است که از کارامد بودن فرایند لجستیک خود اطمینان حاصل کنید.
به‌عنوان‌مثال، استفاده از خدمات حمل‌ونقل داخلی مانند حمل‌ونقل با قطار یا حمل‌ونقل آبی داخلی در کنار حمل‌ونقل جاده‌ای می‌تواند به افزایش کارایی سفر شما کمک کند.
این روش‌های حمل‌ونقل آلودگی هوا را کاهش داده و به‌دلیل جلوگیری از ازدحام به شما کمک می‌کنند تا محموله خود را سریع‌تر و کارآمدتر از نقطه A به B برسانید.
اهمیت پایداری در لجستیک و حمل‌ونقل چیست؟
وقتی سخن از مقابله با تغییرات آب‌وهوایی می‌شود، بخش لجستیک و حمل‌ونقل می‌تواند نقش بسیار تاثیرگذاری داشته باشد.
شرکت‌های لجستیکی بزرگ برخی از بازیگران کلیدی هستند که می‌توانند با اجرای خدمات لجستیکی پایدارتر و حمایت از این امر به عنوان یک هنجار، تغییرات مثبتی در این زمینه ایجاد کنند.
استفاده از لجستیک پایدار و مدیریت زنجیره تامین دارای مزایای زیادی از جمله موارد زیر برای محیط‌زیست و مشاغل است.
- کاهش انتشار گازهای گلخانهای و مصرف انرژی
- کاهش ضایعات که باعث ایجاد یک زنجیره تامین کارآمدتر و مقرون‌به‌صرفه‌تر می‌شود
- محافظت در برابر آسیب‌های برند
- بهبود تداوم عرضه با تنوع بخشیدن به زنجیره تامین
- افزایش جذابیت برای مشتریان
- افزایش آگاهی زیستمحیطی
- هم‌سویی با اهداف و تعهدات دولت
ازآنجایی‌که هر روز آگاهی و نگرانی‌ها در مورد پایداری در حال افزایش است، لجستیک پایدار و مدیریت زنجیره تامین همان چیزی باید که برای آینده لجستیک متصور باید شد.
نکات مهم برای پایدار بودن
پایدارتر کردن شیوه‌های تجاری در تمامی جوانب به سرعت به یک اولویت برای همه شرکت‌ها تبدیل می‌شود.
پس از صحبت با کارآفرینان نوپا در مورد داستان های موفقیت کسب‌وکارشان متوجه شدیم که آنها چگونه پایداری را در کسب‌وکار خود وارد کرده‌اند و چرا این موضوع برایشان مهم است.
از این صحبت‌ها نتیجه گرفتیم که موارد زیر برای پایدار کردن شیوه‌های تجاری اهمیت دارد.
- استفاده از تامین‌کنندگان محلی برای تامین منابع و مواد خود
- استفاده از مواد بازیافتی در محصولات و فرایندهای خود
- استفاده از انرژی یا فناوری‌های تجدیدپذیر در صورت امکان
- حذف ضایعات با حذف بسته‌بندی‌های غیر ضروری و استفاده از مواد قابل بازیافت و حرکت به‌سمت دیجیتالی شدن
- استفاده از لجستیک یکپارچه برای بهینه‌سازی کارایی و پایداری لجستیک و حمل‌ونقل end-to-end
طبق گزارش Deloitte، شرکت‌هایی که اکنون پایداری را در مدل‌های کسب‌وکار خود وارد نمی‌کنند، در آینده هزینه‌های بیشتری را برای اینکار متحمل خواهند شد.
پس کسبوکارها برای موفقیت در آینده، باید پایداری را در هسته اصلی تمامی کارکردهایشان بگنجانند.
درحالی‌که اهداف و اقدامات در راستای پایداری برای طول عمر یک کسب‌وکار ضروری هستند، شرکت‌ها باید با ارائه‌دهندگان خارجی که دارای ابتکارات پایداری قوی هستند، نیز همکاری کنند تا کل زنجیره تامین آنها برای آینده تقویت شود.
شرکت‌ها با همکاری با یک ارائه‌دهنده لجستیک پایدار، نه‌تنها می‌توانند اطمینان حاصل کنند که زنجیره تامینی پایدار دارند، بلکه می‌توانند طیف وسیعی از مزایای دیگر را برای کسب‌وکار خود به‌دست آورند.
این موضوع ثابت می‌کند که پایداری و رشد کسب‌وکار با یکدیگر در تضاد و تنش نیستند.
مزایای لجستیک پایدار
جذب استعدادهای نسل بعدی
پیش‌بینی می‌شود که نسل بعدی، بزرگترین نسل تمام دوران باشد. این یعنی ضمن توجه به استعدادها، شرکت‌هایی که می‌توانند کارگران جوان‌تر را جذب کنند، احتمالا در آینده قابلیت رشد بیشتری خواهند داشت.
حال این سوال مطرح می‌شود که چرا لجستیک پایدار در برابر استعدادها مهم است؟
طبق گزارش‌ها، نسل Z سطوح بالاتری از «اضطراب زیست محیطی» را نسبت به نسل‌های قبل تجربه خواهند کرد و بسیاری از آنها با کار برای شرکت‌هایی که تغییرات مثبتی در کار ایجاد می‌کنند، با این اضطراب‌ها مقابله خواهند کرد.
در مطالعه‌ای که در سال 2018 توسط Deloitte انجام گرفت، نشان داده شد که 77 درصد از پاسخ‌دهندگان نسل Z احساس می‌کنند که کار در سازمانی که ارزش‌های آنها را شناسایی کرده و این ارزش‌ها را به آنها و دیگر همکاران اعلام می‌کند بسیار مهم است.
نسل Z همچنین به‌صورت ویژه در تحقیقات دیجیتال ماهر بوده و قادر هستند تا بفهمند که آیا یک کارفرما واقعا پایداری را در هسته تجارت و در هر مرحله از زنجیره تامین خود به‌کار می‌گیرد یا خیر.
راه‌حل‌هایی برای بهبود محیط کار
حمل‌ونقل و لجستیک پایدار برای انطباق با محیط‌زیست
به‌زودی در سطوح فراملی و ملی، ردیابی و گزارش انتشار کربن به طور فزاینده‌ای اجباری و مورد انتظار خواهد بود.
علاوه‌براین، مقرراتی که حجم انتشار گازهای گلخانهای را محدود می‌کند، روزبه‌روز گسترده‌تر می‌شوند.
به‌عنوان‌مثال، توافقنامه پاریس که در آوریل 2016 توسط 196 نفر امضا شد، منجر به حرکت به‌سوی اهداف متعدد در راستای کاهش انتشار گازهای گلخانهای برای اعضای کنوانسیون چارچوب سازمان ملل متحد در مورد تغییرات آب و هوا شد.
این ابتکارات، دولت‌های ملی را تشویق می‌کند تا شرکت‌ها را در برابر انتشار گازهای گلخانهای خود پاسخ‌گوتر کنند؛ اما بااین‌حال، این موضوع تنها اولین گام در این فرایند است.
کشورها، سازمان‌ها و شرکت‌هایی که قصد دارند تعهد خود را به پایداری بالا ببرند، مقررات انتشار گازهای گلخانهای را یک قدم جلوتر برده و شرکت‌ها را موظف می‌کنند که ردیابی، گزارش‌دهی و هدفشان را برای به حداقل رساندن گازهای گلخانهای حتی از طرف تامین‌کنندگان خود نیز پیگیری کنند.
این مقررات ارائه شده توسط هیات استانداردهای بین‌المللی پایداری، اهمیت و ارزش تجاری در مشارکت با یک تامین کننده لجستیک پایدار را نشان می‌دهد.
کار با یک ارائه‌دهنده لجستیک که اکنون در هر مرحله از زنجیره تامین انتشارات را ردیابی، گزارش و به حداقل می‌رساند، به این معنی است که شرکت‌ها با افزایش مقررات، انعطاف‌پذیرتر خواهند بود.
حمایت از کارگران و پایداری اجتماعی در لجستیک
پایبندی به مقررات زیستمحیطی تنها بخشی از پایداری است که ارائه دهندگان خدمات لجستیک مسئولیت آن را برعهده دارند.
ممکن است پایداری اجتماعی در هسته کسبوکارها در سراسر جهان کم‌تر تبلیغ شود، اما این موضوع چیزی از اهمیت آن کم نمی‌کند.
همانطور که پیش‌تر هم گفته شد، نسل بعدی مصرف‌کنندگان تفاوت شرکت‌هایی که فقط حرف می‌زنند را با شرکت‌هایی که به حرف‌های خود عمل می‌کنند را به‌خوبی می‌فهمند.
در یک نظرسنجی که در سال 2021 که توسط McKinsey انجام شد، نشان داد که 88٪ از نسل Z ادعاهای محیطی، اجتماعی و حاکمیتی شرکت‌ها را باور ندارند.
بنابراین، اطمینان حاصل کردن از اینکه تمام شرکا و تامین‌کنندگان آنها بر ایجاد یک محل کار اجتماعی پایدار برای کارکنان خود متمرکز هستند، امری ضروری است؛ چراکه وقتی شرکت‌ها با یک ارائه‌دهنده لجستیک پایدار شریک می‌شوند، می‌توانند آسوده خاطر باشند که هیچ شرایط کاری ضعیف، استثمارگرانه یا ناایمن را تجربه نخواهند کرد و می‌توانند در راستای ادعاهای ESG خود حرکت کنند.
3 معیار تهیه گزارش ESG
رشد پایدار با لجستیک پایدار
درحالی‌که مسئله پایداری کاری مفید و مهم برای کره زمین محسوب می‌شود، اما همچنان به‌طور چشم‌گیری برای ایجاد تصویر برند بهتر و کسب مزیت نسبت به رقبا برای هر کسب‌وکار به‌شمار می‌رود.
گزارش اخیر First Insight نشان می‌دهد که مصرف‌کنندگان در تمام نسل‌ها، از نسل Z گرفته تا نسل Baby Boomers، تمایل دارند تا برای محصولات پایدار هزینه بیشتری بپردازند.
این آمار در سال‌های اخیر به طور قابل‌توجهی افزایش یافته است. به‌طوری‌که 2 سال پیش تنها 34٪ از نسل X تمایل داشتند تا 10٪ بیشتر برای محصولات پایدار هزینه کنند، اما اکنون این عدد به 90٪ رسیده است.
بااین‌حال، درحالی‌که مصرف‌کنندگان خواهان راه‌حل‌های پایدارتر هستند، آنها نسبت به وعده‌های دروغین در زمینه پایداری نیز بسیار محتاط و آگاهگاهآ هستند.
این یعنی که تمامی ادعاها در زمینه پایداری باید در عمل نیز محقق شوند.
یکی از راه‌هایی که شرکت‌ها می‌توانند اطمینان حاصل کنند که محصولاتشان به روشی پایدار به دست مشتریانشان می‌رسد، مشارکت با یک ارائه‌دهنده لجستیک پایدار است که انتشار گازهای گلخانهای را در تمام مراحل زنجیره تامین آنها رصد می‌کند.
این سطح از شفافیت به شرکت‌ها اجازه می‌دهد تا کاملا با مشتریان خود صادق باشند و خطر ادعاهای بی اساس درباره پایداری را به حداقل برسانند.
شرکت‌هایی که با ارائه‌دهندگان لجستیک پایدار شریک هستند، می‌توانند از شفافیت و شیوه‌های تجاری مسئولانه برای ایجاد روابط با مشتریان خود استفاده کرده و ضمن اعتمادسازی، به وفاداری برند و فروش خود در سال‌های آینده کمک کنند.
"لجستیک پایدار و زنجیره تامین" یک مفهوم در حال تکامل در دنیای لجستیک هستند که می‌توانند به عنوان یک دگرگونی یکپارچه از استراتژی‌ها، ساختارها، فرایندها و سیستمهای لجستیک به سمت استفاده منطقی‌تر و موثرتر از منابع در فعالیت‌های زنجیره تامین تعریف شوند.
طیف گسترده ای از ابتکارات در راستای داشتن لجستیک سبز وجود دارد و هر سازمان باید اهداف، ظرفیت‌ها و برنامه‌های خود را برای دستیابی به آنها ارزیابی کند.
برخی از بهترین شیوه‌هایی که تعادل مناسب بین اهداف اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی ایجاد می‌کند شامل موارد زیر است:
در حوزه حمل‌ونقل
ناوگان حمل‌ونقل باعث ایجاد مقادیر زیادی از آلودگی و کاهش کیفیت هوا می‌شود.
پس مسیر و هزینه‌های حمل‌ونقل را بررسی کرده و داده‌های مربوط به استفاده از آنها را جمع‌آوری کنید. بر این اساس بسته‌به نیازها و استراتژی انتخاب شده، در بخش نگهداری سرمایه‌گذاری کنید. این موضوع ممکن است شامل مواردی مانند ترسیم مجدد مسیرهای کوتاه‌تر، سرمایه‌گذاری در وسایل نقلیه سبز و غیره باشد.
در حوزه توزیع
کانال‌های توزیع به خوبی سازمان‌دهی نشده و یا با ناکارآمدی بزرگی روبه‌رو هستند.
پس با برنامهریزی زنجیره تامین و لجستیک، هزینه ضایعات تولید شده را مدیریت کنید.
برای اینکار:
- نقاط تولید را به نقاط ذخیره/توزیع وصل کنید.
- خط تولید یا کانال‌های توزیع سطح سوم (تامین کنندگان) خود را از نظر میزان تولید ضایعات و یا استفاده نادرست ارزیابی کنید.
- در نظر داشته باشید که تحویل سریع‌تر باعث افزایش انعطاف‌پذیری برای درخواست‌های دیرهنگام و صرفه‌جویی زمان در مدیریت ضایعات می‌شود.
در حوزه لجستیک
انتخاب ارائه‌دهنده لجستیک بر اساس قیمت که درعمل فعالیت‌های ناسازگار با محیط زیست را پنهان می‌کند.
پس معیارهای انتخابی خود را با سیاست‌های اخلاقی و زیستمحیطی سازمان مطابقت دهید.
برای اینکار:
- ابتکاراتی که سازمان‌های دیگر در حال اجرای آنها هستند را رصد کرده و خود را با آنها تطبیق دهید.
در حوزه ذخیره‌سازی
محصول در اثر تخریب ناشی از شرایط نگهداری نامناسب یا آسیب در حین جابه‌جایی در انبار، از بین می‌روند.
پس برای بهبود زیرساخت‌ها در راستای تسهیل جابه‌جایی محموله، از انرژی خورشیدی و تهویه طبیعی استفاده کنید.
همچنین اگر قرار است یک زیرساخت بیش از 2 سال دوام بیاورد، روی منابع انرژی خورشیدی یا بادی سرمایه‌گذاری کرده و مصرف برق خود را مدیریت کنید.
برای اینکار:
- در هزینه و زمان صرفه‌جویی کنید.
انبارداری سبز چیست؟
در حوزه بسته‌بندی
بیشتر از مواد غیر زیست‌تخریب‌پذیر استفاده کنید.
پس با بسته‌بندی و برچسب‌گذاری مناسب محموله و همچنین انتخاب روش حمل‌ونقل مناسب در زمان مناسب، سعی کنید تا بهترین روش حمل‌ونقل را انتخاب کنید.
سوالات متداول
تاثیرات اقتصادی لجستیک پایدار چیست؟
- بازآفرینی اقتصادی
- توسعه اقتصادی پایدار
- توسعه سیستمهای مدیریت زیستمحیطی
- هزینه مالکیت و هزینهیابی چرخه عمر
- ارزش پول
- کاهش فقر
تاثیرات محیطی لجستیک پایدار چیست؟
- مدیریت منابع زیستمحیطی
- برنامهریزی شهری
- کاهش CO2
- انرژی های جایگزین ازجمله خورشیدی، باد
- مدیریت آب
- کشاورزی پایدار
- مدیریت منابع دریایی
- حفاظت از اکوسیستمها
- مدیریت آلودگی و پسماند
تاثیرات اجتماعی لجستیک پایدار چیست؟
- حقوق بشر
- آب آشامیدنی تمیز
- غذای سالم
- حقوق منصفانه و حمایتهای قانون کار
- قوانین مخالف با کار کودکان و کار اجباری
- تجارت منصفانه
- سلامت و امنیت
- برابری جنسیتی با آموزش همگانی
- مقابله با مرگ ومیر کودکان و کمک به سلامت مادران
- زندگی سالم و رفاه برای همه